Problemy z liniami kolejowymi

W resorcie infrastruktury do końca września potrwają prace nad koncepcją wydzielenia z Grupy PKP podmiotu zarządzającego liniami kolejowymi - PKP Polskie Linie Kolejowe. Nie jest to jednak proste zadanie, bowiem w majątku spółki panuje duży bałagan. Mowa o sieci 19 tys. km linii kolejowych, którymi zarządza PKP Polskie Linie Kolejowe. W czasie reformy z 2001 r., kiedy to przekształcono Polskie Koleje Państwowe w Grupę PKP, do PKP Polskie Linie Kolejowe trafiły same tory. Ziemia pod nimi oraz budynki konieczne do utrzymywania ruchu pozostały w innej spółce - PKP SA. Część ziemi jest również własnością prywatnych właścicieli bądź ich status nie jest wyjaśniony.

Obecnie odbywa się analiza zlecona przez PKP Polskie Linie Kolejowe, która ma pozwolić odpowiedź na pytanie, jaki majątek spółka rzeczywiście posiada, a jaki jest jej potrzebny do prowadzenia działalności. Część majątku, w tym także odcinki torów w portach oraz na przejściach granicznych zostały wydzierżawione jeszcze innej spółce z Grupy PKP - PKP Cargo.

Jak powiedział prezes prywatnego przewoźnika kolejowego CTL Logistics, Krzysztof Sędziowski, nie można mówić o prawdziwej wolnej konkurencji na rynku kolejowym jeśli nie zostanie wydzielone PKP PLK ze struktur Grupy PKP. Zarządcę infrastruktury wiąże wspólny kapitał z przewoźnikiem, zatem nie jest w stanie sprawnie oraz efektywnie realizować swoich zadań.

Ministerstwo Infrastruktury wypracowało dwie koncepcje w jaki sposób rozwiązać majątkowy galimatias w PKP. Pierwsza zakłada wniesienie do PKP Polskie Linie Kolejowe potrzebnego majątku za pomocą aportu. Ekspert Zespołu Doradców Gospodarczych TOR Adrian Furgalski wyjaśnił, że przyjęcie tego rozwiązania oznaczałoby, że do spółki należy wnieść majątek o wartości ok. 8 mld zł.

Dodał też, że trzeba będzie zapłacić od owej sumy podatek, a na to nie ma środków. Mało tego, swoja zgodę musi wydać Komisja Europejska. Według Furgalskiego takiego przyzwolenia nie będzie. Wniesienie aportem majątku potrwałaby ok. 2-3 lat.

Inne rozwiązanie przewiduje zapis ustawowy, że tory oraz grunty pod nimi są własnością Skarbu Państwa. PKP Polskie Linie Kolejowe zarządzałyby jedynie tym majątkiem, funkcjonując na podobnej zasadzie jak Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. W takiej sytuacji koszt finansowania bieżącej obsługi torów, a także przyszłych inwestycji musiałby spaść na państwo.

Zdaniem Furgalskiego wydzielenie Polskich Linii Kolejowych ze struktur Grupy PKP nie spowoduje raczej, że na utrzymanie torów zostaną przeznaczone większe kwoty. Podkreślił, że w Polsce nie widać woli politycznej dofinansowania sieci kolejowych, za wyjątkiem takich pomysłów, jak budowa linii wysokich prędkości (torów, po których pociągi mogą się poruszać 300 - 350 km/godz.).

Środowisko kolejowe nie jest też godne co do tego, jakie spółki do zarządzania infrastrukturą kolejową trzeba by uniezależnić od Grupy PKP. Powstały projekty, aby ze struktur Grupy PKP wyłączyć nie tylko Polskie Linie Kolejowe, które zarządzają torami, ale także całą grupę spółek zarządzających infrastrukturą kolejową, czyli również PKP Energetykę, PKP Informatykę oraz Telekomunikację Kolejową.

Aby wprowadzić tak poważne zmiany w strukturze Grupy PKP należy zaktualizować "Strategię dla transportu kolejowego do 2013 r.". Rzecznik resortu infrastruktury Mikołaj Karpiński poinformował, że prace nad aktualizacją strategii są w toku, zaś wydzielenie PKP Polskie Linie Kolejowe z Grupy PKP zostało zaplanowane na przyszły rok.