Kontrolerzy lotów poszukiwani?

Od kontrolera lotów zależy los ludzi w setkach samolotów. Taki człowiek musi być spokojny, opanowany i błyskawicznie podejmować dobre decyzje. Do tej pracy dostają się tylko nieliczni, ale gdy już się uda, można liczyć na godną pensję.

Chyba każdy kto był na lotnisku zastanawiał się w jaki sposób to wszystko jest zorganizowane: na pasach startowych nie ma korków, samoloty podjeżdżają pod terminale, gdzie czekają już na nie tłumy turystów, a inne maszyny w tym czasie podchodzą do lądowania.

Część osób wie, że nad bezpieczeństwem lotów czuwają kontrolerzy siedzący przed ogromnymi monitorami, na samym szczycie wysokiej, przeszklonej wieży.

O pracy kontrolerów opowiedział "Gazecie Wyborczej" Robert - krakowski pilot.

W Polsce działa 10 lotnisk, dlatego terytorium powietrzne kraju jest podzielone na 10 części. Każda z tych stref ma swoją obsługę i lecący samolot przekazywany jest przez kontrolerów z jednej strefy do sąsiedniej. To, żeby pasażerowie bezpiecznie wystartowali i dolecieli do celu, to zadanie właśnie kontrolerów lotu i lotnisk. Mają oni precyzyjnie przypisane zadania: kontrolerzy lotniska siedzą w wieży, z której kierują pilotów do właściwych terminali, a później - obserwując warunki pogodowe, bo samoloty startują pod wiatr - na odpowiedni pas startowy. I wówczas zaczyna się ich praca. - Po starcie maszyny przejmuje nad nią opiekę kontrola wznoszenia. Ich podstawowe zadanie to utrzymywanie separacji, czyli właściwej odległości między samolotami. Na bieżąco analizują oni dane, żeby obliczyć, ile czasu samoloty mają lecieć i którą maszynę wpuścić na dany kurs - wyjaśnia Robert.

Samolot, który obrał już trajektorię, przejmowany jest przez kontrolę obszaru - ci kontrolerzy obserwują z kolei, czy trzyma kurs, sprawdzają i informują o warunkach meteorologicznych a co najważniejsze: uważają, żeby maszyny mijały się w odpowiedniej odległości. Jest to bardzo trudne, dlatego do tego zawodu dostają się nieliczni i wciąż brakuje kontrolerów - mówi Robert.

Ogłoszenia o pracy dla kontrolerów lotów można znaleźć na internetowej stronie Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej (www.pansa.pl). Jest to jedyna instytucja w Polsce, która ma prawo rekrutować i szkolić ludzi na kontrolerów.

Według Aleksandra Szwedzińskiego, rzecznika prasowego agencji, poszukiwani są ludzie młodzi, świetnie znający angielski i wszechstronnie uzdolnieni. Kontrolerzy muszą być młodzi, minimalna granica to 18 lat, ale do takiej pracy nie zostanie przyjęty nikt kto ukończył powyżej 26 lat. Wyjątkiem są ci, którzy wcześniej byli w jakikolwiek sposób związani z lotnictwem, np. latali szybowcami. Dla nich granica wieku podnoszona jest o rok. - Kandydaci muszą być młodzi, ponieważ nauka tego zawodu trwa minimum dwa lata, czasem trochę dłużej. A wymaga się od nich ogromnej sprawności w różnych dyscyplinach - mówi rzecznik.

Przyszły kontroler lotu musi zdać maturę, mieć uregulowany stosunek do służby wojskowej, bardzo dobrze znać języki polski i angielski, posiadać zdolności matematyczne (chodzi o szybkie wykonywanie wielu obliczeń w pamięci w bardzo krótkim czasie), mieć doskonałą orientację przestrzenną, być odpornym na stres oraz umieć szybko podejmować decyzje. Kandydat nie może mieć też wady wymowy ani też się jąkać, zwłaszcza w sytuacjach związanych z dużym napięciem.

Chętnych do pracy czeka wiele testów: od szczegółowych badań lekarskich po testy psychologiczne, językowe oraz, podobno najgorsze ze wszystkich, testy predyspozycji. Jeśli okaże się wystarczająco dobry, ma zagwarantowaną pracę w obsłudze któregoś z portów lotniczych. W Polsce zatrudnionych jest w tej chwili około 500 kontrolerów ruchu lotniczego. - Mamy jednak ogromne zapotrzebowanie na nowych ludzi. Z trudem się wyrabiamy, a ruch lotniczy rośnie co roku o jakieś 8% - mówi rzecznik.

Statystyki pokazują brutalną prawdę o rekrutacji: z tysiąca osób odpowiadających na ogłoszenie o pracę dla kontrolera pozostaje około 30 osób. Robert Michalak, kierownik Ośrodka Szkolenia Lotniczego Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej mówi, że jest to praca wymagająca szczególnych predyspozycji i umiejętności oraz bardzo odpowiedzialna. Osoby, które przejdą egzaminy uczą się między innymi nawigacji lotniczej, meteorologii, prawa lotniczego, frazeologii, przepisów ruchu lotniczego - łącznie mają do opanowania 16 przedmiotów - 384 godziny teorii. Po około siedmiu miesiącach szkolenia podstawowego, praktykanci zdają egzaminy przed Lotniczą Komisją Egzaminacyjną, aby uzyskać licencję praktykanta - kontrolera ruchu lotniczego. Dopiero wówczas mogą rozpocząć praktykę pod nadzorem instruktora na stanowisku operacyjnym.

W ciągu następnych dwóch lat powinni uzyskać licencję kontrolera ruchu lotniczego i wtedy mogą rozpocząć samodzielną pracę. Statystycznie spośród zgłaszających się chętnych, po selekcji zostaje 4 -5 %, z czego szkolenia podstawowego nie kończy kolejnych 20%. Obowiązkowym etapem szkolenia są ćwiczenia na symulatorach, które również zakończone są egzaminami. Dopiero po tych wszystkich etapach, kiedy kandydat ma w ręku licencję kontrolera ruchu lotniczego, może odetchnąć i rozpocząc ciężką pracę.

Kontrolerzy na lotniskach pracują na trzy ośmiogodzinne zmiany. Dwie godziny to maksimum, ile kontroler może siedzieć na stanowisku, potem obowiązkowo ma przerwę. Idzie coś zjeść, zrelaksować się, porozmawiać z kolegami i ponownie wraca do pełnej koncentracji.

Zarobki jak na polskie warunki są świetne. Nieoficjalnie "Gazeta" dowiedziała się, że początkujący kontroler może liczyć na około 10 tysięcy złotych, a pracownik z kilkuletnim stażem w Warszawie lub Krakowie - nawet około 20 tysięcy złotych.