Inwestycje budowlane w uzdrowiskach

Wielu doświadczyło dobrodziejstw, jakie oferuje uzdrowisko, a mówiąc dokładniej, gmina, której obszarowi lub jego części nadano status uzdrowiska. Nie każda gmina może takim statusem się poszczycić, lecz tylko ta, która posiada złoża naturalnych surowców leczniczych, posiada klimat o właściwościach leczniczych, na jej obszarze znajdują się zakłady lecznictwa uzdrowiskowego, a ponadto spełnia określone w przepisach o ochronie środowiska wymagania w stosunku do środowiska i posiada infrastrukturę techniczną w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej, w zakresie transportu zbiorowego, a także prowadzi gospodarkę odpadami.

Są to pewne wymagania wprost nałożone w ustawie z dnia 28 lipca 2005 roku o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych, która obecnie jest przedmiotem prac sejmowych w związku z podnoszonymi od dłuższego czasu głosami o potrzebie jej nowelizacji. Ustawa mówi wprost, że lecznictwo uzdrowiskowe jest integralną częścią systemu ochrony zdrowia, dlatego też należy we właściwy sposób wykorzystywać te walory, jakie mogą nam dać obszary zlokalizowane w polskich gminach, mogących zaoferować korzystne dla zdrowia człowieka walory. - Gdyby się jednak przyjrzeć dokładnie zasadom rządzącym omawianą ustawą, wówczas można stwierdzić, że tak naprawdę gminy, którym przyznano status uzdrowiska, stają się swoistymi twierdzami, gdzie przeprowadzanie określonych inwestycji jest w gruncie rzeczy utrudnione. - stwierdza Robert Pierzchała dyrektor marketingu Archeton Sp. z o.o

Art. 38 ust. 1 ustawy postanawia, iż na obszarze uzdrowiska wydziela się trzy strefy ochronne A, B i C. Co do każdej z nich przepis wskazuje takie rodzaje inwestycji czy też działalności budowlanej, które nie mogą zostać podjęte. Rodzi to w praktyce wiele kontrowersji. Na przykład w strefie A nie jest możliwa lokalizacja budownictwa jedno czy wielorodzinnego (oczywiście poza możliwością modernizacji już istniejących) bądź też lokalizacja domków turystycznych i campingowych. Rodzi to pewne niebezpieczeństwo, gdyż z czasem takie gminy mogą utracić na swojej atrakcyjności (głównie przez to, że będzie brakować obiektów kulinarnych, gastronomicznych czy związanych z ruchem komunikacyjnym). Niekiedy jest tak, że strefa A obejmuje znaczny obszar gminy (jak w przypadku gminy Wysowa Zdrój - powiat gorlicki, województwo małopolskie, gdzie strefa A to jakieś 100 ha powierzchni).

Poza tym wiele kontrowersji budzi ustęp 2 omawianego artykułu. Stanowi on bowiem, iż gmina, która uzyskała status uzdrowiska lub status obszaru ochrony uzdrowiskowej, ma obowiązek sporządzenia i uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w terminie do 2 lat od dnia uzyskania statusu. W praktyce jest to termin zbyt krótki i nieosiągalny, gdyż (szczególnie w gminach uzdrowiskowych) taki plan wymaga szeregu różnych działań, polegających na olbrzymiej ilości ustaleń, uzgodnień, analiz. To powoduje, że termin 2 lat jest zdecydowanie niewystarczający do podjęcia planu zagospodarowania przestrzennego. Ten przepis powodował zahamowanie procesu inwestycyjnego w uzdrowiskach, gdyż należało zawiesić szereg postępowań o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w gminach, którego tego planu nie miały przed uzyskaniem statusu uzdrowiska (w momencie zaistnienia obowiązku uchwalenie miejscowego planu taka decyzja nie mogłaby być podstawą prawną dla zagospodarowania danego obszaru na terenie gminy uzdrowiskowej).

Obserwacja funkcjonowania ustawy oraz uwagi przesyłane od podmiotów prowadzących działalność uzdrowiskową jak również gmin uzdrowiskowych i ich stowarzyszeń dały asumpt do podjęcia prac w Resorcie Zdrowia nad wprowadzeniem zmian. Projekt ustawy nowelizującej, który obecnie jest przed trzecim czytaniem w Sejmie, przewiduje poza zmianami dotyczącymi np. naczelnych lekarzy uzdrowisk (warunków ich powoływania, zatrudniania, pełnienia przez nich funkcji nadzorczej, kwalifikacji) zmiany istotne z punktu widzenia potencjalnej działalności inwestycyjnej na obszarze gminy uzdrowiskowej. Przede wszystkim nowelizacja zawiera nową definicję strefy A, dla której "procentowy udział terenów zieleni wynosi nie mniej niż 65%, obejmuje obszar, na którym są zlokalizowane lub planowane zakłady lecznictwa uzdrowiskowego i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego, a także inne obiekty służące lecznictwu uzdrowiskowemu lub obsłudze pacjenta, w zakresie nieutrudniającym funkcjonowania lecznictwa uzdrowiskowego, w szczególności: pensjonaty, restauracje lub kawiarnie".

W porównaniu z jeszcze obowiązującym brzmieniem art. 38 ust 1 ustawy zmniejszono procentowy udział terenów zieleni z 75%, a takie ujęcie tego obszaru pozwala na realizację infrastruktury w pełniejszym, większym zakresie niż jest to teraz możliwe. Ponadto projekt zawiera przepis mówiący o obowiązku uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przez gminę po uzyskaniu statusu uzdrowiska jedynie co do strefy A uzdrowiska, która ma zostać możliwie w największym stopniu nietknięta. Jednocześnie oznacza to, że strefy B i C mają być poddane ogólnym regułom prawnym jeśli chodzi o uchwalanie planu. Pozwoli to na przyspieszenie działań inwestycyjno-budowlanych na obszarze strefy B i C, co jest pewną rekompensatą za pozostawione (z oczywistych względów) ograniczenia co do rodzaju działań mogących być podjęte w strefie A.