Kolejny spór na Bałkanach

Po słoweńsko - chorwackich sporach o granice, i o depozyty w Ljubljańska Banka zanosi się na kolejne spięcie - tym razem o kiełbasę kranjską i wino teran.

Od lutego ubiegłego roku Słowenia ubiega się o unijny certyfikat produktu regionalnego dla kiełbasy kranjskiej - produkowanej również w Chorwacji. Jeżeli Unia zdecyduje o nadaniu certyfikatu, nazwa "kranjska" będzie mogła być używana wyłącznie przez Słoweńców. Chorwaci protestują przeciwko takiemu biegowi wydarzeń. Sprawa trafiła do Komisji Europejskiej.

Władze w Lublanie uważają, że tradycja wyrobu kiełbasy kranjskiej sięga XIX wieku, a wędlina pochodzi z północnej Słowenii. Chorwaci kontrują, że wyrób tej wędliny jest mocno zakorzeniony w również w chorwackiej tradycji. "Najstarsze zapiski o produkcji tej kiełbasy przez naszą firmę sięgają 1921 r. Od 1938 r. kranjska była jednym z naszych topowych produktów. Dlatego uważamy, że kranjska jest taką samą nazwą jak frankfurterki czy kiełbasa debreczyńska" - powiedziała rzeczniczka prasowa Gavrilovicia, jednego z największych chorwackich producentów wędlin. Dodała, że nie ma różnicy pomiędzy chorwacką a słoweńską recepturą, ponieważ obie receptury pochodzą z czasów byłej Jugosławii.

Kiełbasa jest produkowana z siekanego mięsa wieprzowego i boczku, przyprawianych solą, pieprzem i czosnkiem. Uwędzona kiełbasa jest podawana na gorąco z musztardą bądź ketchupem.

Spór o kranjską trafił do Komisji Europejskiej, która ma zadecydować o losach słoweńskiego wniosku. Władze w Lublanie nie chcą przystać na propozycję Zagrzebia aby chorwaccy producenci używali nazwy "chorwacka kiełbasa kranjska" lub "klasyczna kiełbasa kranjska". Przejęcie przez Słowenię wyłączności na nazwę "kranjska" przyniosłoby chorwackim producentom olbrzymie straty, toteż rząd w Zagrzebiu nie chce do tego dopuścić.

Wcześniej podobną skargę do KE złożyła Austria. Tamtejsza wersja kranjskiej zawiera również ser i nosi nazwę Kaesekrainer. Austrii i Słowenii udało się jednak ustalić zasady, na których kiełbasa może być w dalszym ciągu produkowana w Austrii.

Rozgłos zyskała sprawa także innego produktu wytwarzanego zarówno w Chorwacji, jak i Słowenii - czerwonego wina Teran. W 2004 roku KE na wniosek Słowenii przyznała mu Chronioną Nazwę Pochodzenia, zatem od 1 lipca chorwaccy winiarze nie będą mogli używać tej nazwy. Szczególne emocje budzi fakt, że w momencie rozpoczęcia starań Słowenii o certyfikat.

W kwietniu bieżącego roku chorwacki minister rolnictwa Tihomir Jakovina zarzucił poprzedniej ekipie rządzącej zaniechanie i zapewnił, że zrobi wszystko aby chronić interesy chorwackich winiarzy.

Winiarze w Chorwacji tłumaczą że w obu krajach teran wytwarza się z różnych szczepów winogron.

Chroniona Nazwa Pochodzenia gwarantuje, że jedynie produkty faktycznie pochodzące z z danego regionu mogą mieć nazwę miejsca pochodzenia. Ten system prawny stoi na straży wielu regionalnych specjałów takich jak polski oscypek czy francuski szampan.