Czy LOT otrzymał niedozwoloną pomoc?

Różnego rodzaju transakcje ze skarbem Państwa przyniosły przewoźnikowi sumę ponad 234 mln zł. Dzięki tym środkom LOT opłacił raty leasingowe za samoloty Embraer. Sprawą zajęła się Komisja Europejska.

W 2010 r. polski przewoźnik lotniczy popadł w kłopoty finansowe. Właściciel 93 proc. akcji LOT - resort skarbu przyszedł mu z pomocą. Przewoźnik posiadał spółkę-córkę LOT Services, która zajmowała się m.in. przewożeniem bagaży oraz sprzątaniem samolotów. LOT Services z kolei miał swoją spółkę-córkę - LOT Cargo z kapitałem w wysokości 100 tys. zł. W grudniu 2010 r. wyemitowała ona akcje warte 202 mln zł, które kupił sam resort skarbu. Następną w kolejności transakcją był zakup LOT Services przez LOT Cargo od PLL LOT.

Według zapewnień skarbu państwa wycena była rynkowa, a firma doradcza PwC przeprowadziła tzw. test prywatnego inwestora, tzn. sprawdziła czy prywatny inwestor kupiłby spółkę za taką cenę. Skarb tłumaczy, że LOT Services miała zostać sprywatyzowana, a potem sprzedana z zyskiem.

Państwo poprzez swoją spółkę Regionalny Fundusz Gospodarczy (RFG) stało się właścicielem spółki cateringowej LOT Catering. Kupił ją od LOT RFG za 34 mln zł. W taki oto sposób polski przewoźnik zdobył 234 mln zł.

Sprawą zainteresowała się Komisja Europejska. Teraz okaże się czy transakcję można uznać za ukrytą formę pomocy publicznej. LOT będzie musiał odpowiedzieć na wszystkie pytania Komisji.

Podobne wątpliwości Komisja Europejska ma w przypadku linii lotniczych w kilku innych państwach, m.in. w Czechach, na Węgrzech i w Hiszpanii. Wszędzie tam rządy dofinansowały spółki lotnicze. Dofinansowywanie lokalnych przewoźników lotniczych przez rządy jest wynikiem chęci posiadania i rozwoju transportu lotniczego na własnych warunkach, a nie na warunkach komercyjnych przewoźników, którzy najchętniej przejęli by pasażerów likwidując większość połączeń bezpośrednich i przewożąc ludzi do swoich hubów lotniczych.

Kontrole transakcji LOT zapowiedziała również Najwyższa Izba Kontroli. NIK stwierdził, że resort skarbu miał prawo przeprowadzić taką transakcję. W przyszłym roku urząd przyjrzy się restrukturyzacji spółek. Gdyby się okazało, iż Komisja Europejska uznałaby te transakcje za niedozwoloną pomoc publiczną, LOT może być zmuszony do jej zwrotu, co mogło by skończyć się upadłością spółki.