Kto dobija agentów?

Przez ostatnie kilka lat zmiany na rynku turystycznym spowodowały znaczne osłabienie pozycji agentów. Swój udział w tych zmianach ma zarówno rozwój samego rynku, jak i rozwój technologii i stopniowe przenoszenie sprzedaży do internetu. Jednak w drugą rocznicę upadku Sky Clubu nie można pominąć także tego naszym zdaniem najistotniejszego czynnika, jakim jest brak pełnej ochrony wpłaty za wycieczkę turysty.

W mediach codziennych najwięcej uwagi przyciągały właśnie upadki biur i osoby poszkodowane oraz ich straty. Jednak to właśnie wadliwa implementacja dyrektywy 90/134 naraża turystów na straty, co generuje strach i obawy. Wykorzystać tą sytuację próbuje szereg firm odwołując się do tego samego w różnych formach - do straszenia nas niestabilną sytuacją "niektórych" organizatorów. Zatem to właśnie nasze państwo odpowiada za powstanie i hodowanie takich pasożytów oraz dodatkowe osłabienie rynku imprez wyjazdowych.

Gdyby turysta otrzymywał pełen zwrot środków, a w razie upadku przed wyjazdem możliwa byłaby np. cesja wierzytelności na innego touroperatora i kolejny wyjazd "od ręki" (pisaliśmy o problemie z gwarancją Turyści nie mogą odsprzedać roszczeń do zwrotów z gwarancji?) obawy turystów przed zakupem wycieczek były by znacznie, znacznie mniejsze.

W Polsce owa dyrektywa została implementowana, lecz nie dokonano tego w sposób należyty. Jak dotąd nie stworzono systemu, który pozwoliłby na zwrot całości poniesionych kosztów. Klienci wzmiankowanego wyżej Sky Clubu dostali od 30 do 70 proc. poniesionych wydatków, o czym pisaliśmy w aktualności Podział gwarancji dla klientów Sky Clubu dobiega końca.

W sytuacji, gdyby dyrektywa 90/314 została zaimplementowana w sposób właściwy, zarówno agenci jak i turyści nie musieli by się martwić. Pewność, że w razie upadku touroperatora, całość wydatków zostanie zwrócona zmniejszyłaby trend do organizacji wyjazdów na własną rękę. Także działania KRD i również różnego rodzaje rankingi biur podróży stałyby się zbędne, ponieważ nawet zakładając najgorszy scenariusz turysta miałby zagwarantowany zwrot kosztów, i wybierając wycieczkę kierowałby się przede wszystkim jej warunkami, a nie zamartwiał się kondycją finansową organizatora.

Szczególnie po tej serii bankructw biur podróży branża boryka się z licznymi problemami wizerunkowymi. Pisaliśmy o tym m.in. w artykule Problemy wizerunkowe biur podróży. Warto zauważyć, że jednym z beneficjentów takiej sytuacji stali się duzi organizatorzy, którzy przejęli część klientów mniejszych firm kusząc ich marką i wizją stabilności. Jednak równocześnie cały rynek uległ także kryzysowi, więc trudno ocenić jaki byłby obraz samego rynku imprez wyjazdowych, gdyby nie spektakularne upadki ostatnich kilku lat.

Niestety prawidłowe wdrożenie unijnej regulacji przerosło polskiego ustawodawcę. Bowiem problem nie jest taki prosty i sprowadzający się do kwoty gwarancji, ale także do prewencyjnego nadzoru nad organizatorami - jako przykład można podać upadek Selectours z września 2010, w którego badaniu stwierdzono, iż spółka powinna była upaść już w 2009 roku (opisano w tekście Właściciele Selectours nie odpowiedzą za oszustwo). Co charakterystyczne dla Polski - de facto nikt nie poniesie odpowiedzialności. Zginęły miliony - adekwatnej kary brak. Urzędnicy nie chcą brać na siebie dodatkowej odpowiedzialności w kontroli spółek i nawet takie podstawowe kwestie jak nie złożenie rocznego sprawozdania do KRS są przez urzędników ignorowane.