Ile branża zapłaci za Fundusz?

Ubiegłoroczne przypadki niewypłacalności organizatorów turystyki i pośredników turystycznych dały oczywisty impuls do podjęcia prac nad systemem, który pozwoli lepiej uchronić klientów przed skutkami bankrutujących biur podróży. Efektem tych zmian ma być uzupełnienie systemu zabezpieczeń finansowych, a przede wszystkim zapewnienie klientom biur podróży wyższego poziomu bezpieczeństwa. W tym celu powstał projekt ustawy o Turystycznym Funduszu Gwarancyjnym, opracowany przez Ministerstwo Sportu i Turystyki.

Obecnie wśród typów zabezpieczeń finansowych organizatorów dominuje gwarancja ubezpieczeniowa, którą posiada 90% przedsiębiorców. Gwarancja bankowa stanowi zabezpieczenie jedynie dla 2,9% firm turystycznych, a ubezpieczenie na rzecz klientów to zabezpieczenie dla 4,2% organizatorów. Na początku 2013 roku rachunek powierniczy stanowił zabezpieczenie finansowe dla prawie 3% przedsiębiorców.

Jak pokazały ubiegłoroczne wydarzenia sumy gwarancji ubezpieczeniowych touroperatorów są niewystarczające i rzadko zdarza się by pokryły wszystkie roszczenia poszkodowanych turystów. Zdaniem Ministerstwa Sportu i Turystyki obecnie brakuje skutecznego systemu zabezpieczeń finansowych organizatorów i pośredników turystycznych. W ubiegłym roku Marszałkowie Województw odpowiedzialni za sprowadzenie klientów upadłych biur podróży byli zmuszeni uruchomić środki finansowe z budżetu samorządów, ponieważ te obecne na koncie ubezpieczyciela okazały się niewystarczające.

MSiT optuje za utworzeniem odrębnego podmiotu o osobowości prawnej - turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, który pełniłby rolę drugiego filaru w obecnie obowiązującym systemie zabezpieczeń finansowych. Alternatywnym rozwiązaniem jest stworzenie Turystycznego Funduszu
Gwarancyjnego tj. systemu uzupełniającego w formie państwowego funduszu celowego, który jednak budzi wiele prawnych wątpliwości. Po pierwsze, państwowy fundusz celowy tworzony jest do realizacji wyodrębnionych zadań państwowych. Po drugie, zwracanie wpłat klientom oraz
pokrywanie kosztów powrotów z funduszu celowego może rodzić zarzuty odnośnie uznania takich działań za nieuzasadnioną pomoc publiczną. Należy bowiem pamiętać, iż środki, które wpływają na rachunek państwowego funduszu celowego stają się środkami publicznymi. Trzecią możliwością jest udoskonalenie systemu podstawowych zabezpieczeń finansowych poprzez przeformułowanie i upowszechnienie obecnie funkcjonującego ubezpieczenia na rzecz klientów.

Jednym słowem Ministerstwo Sportu i Turystyki chce utworzenia kolejnego konta w banku, na które przelewane będą pieniądze, na poczet powrotów turystów - klientów upadłych biur podróży. Taki swoisty system uzupełniający, który ma za zadanie uszczelnić ten obecnie obowiązujący.

Zdaniem MSiT osiągniecie celu, jakim jest wzmocnienie całościowego systemu zabezpieczeń finansowych organizatorów turystyki i pośredników turystycznych jest możliwe jedynie poprzez stworzenie rezerwy finansowej w systemie zabezpieczeń finansowych organizatorów turystyki i pośredników turystycznych (omawiany drugi filar).

W zależności od wysokości zgromadzonych środków oraz sytuacji na rynku turystycznym wysokość składki na Turystyczny Fundusz Gwarancyjny będzie mogła zostać podniesiona lub obniżona. Zakłada się, że wysokość składki zostanie określona w przedmiotowym rozporządzeniu na następującym poziomie:
1) 15 zł - organizowanie imprez turystycznych i pośredniczenie na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na terytorium państw europejskich i pozaeuropejskich z wykorzystaniem transportu lotniczego w ramach przewozu czarterowego;

2) 10 zł - organizowanie imprez turystycznych i pośredniczenie na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na terytorium państw pozaeuropejskich z wykorzystaniem innego środka transportu niż transport lotniczy w ramach przewozu czarterowego oraz organizowanie imprez turystycznych i pośredniczenie na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na terytorium państw europejskich z wykorzystaniem innego środka transportu niż transport lotniczy w ramach przewozu czarterowego

Resort szacuje, że zbierając po 15 złotych od każdej wycieczki z wykorzystaniem czarteru i po 10 złotych od wszystkich pozostałych wycieczek zagranicznych Fundusz uzbiera rocznie 18-20 milionów złotych. Prowadzenie Funduszu ma kosztować około 4 milionów złotych rocznie.

Podsumowując projektowana regulacja zakłada:

1) utworzenie systemu uzupełniającego (tj. drugiego filaru zabezpieczeń w systemie zabezpieczeń finansowych organizatorów turystyki i pośredników turystycznych),

2) utworzenie, określenie zadań i zasad działania Funduszu posiadającego osobowość prawną w zakresie funkcjonowania systemu uzupełniającego oraz w zakresie realizacji zadania związanego z zapewnieniem organizacji powrotu do kraju klientów niewypłacalnych organizatorów turystyki i pośredników turystycznych.

Pełen projekt ustawy o Turystycznym Funduszu Gwarancyjnym: