Kto broni interesów turystów?

W ciągu minionych dwóch tygodni trzy polskie biura podróży ogłosiły niewypłacalność. Za granicami kraju przebywało wówczas łącznie około 5 tys. turystów, dla których z dnia na dzień zabrakło miejsca w hotelach. Ponadto nie mieli jak wrócić do Polski, gdyż organizatorzy nie zapłacili za transport. Problem dotknął również klientów, którzy w ogóle nie wyjechali na zaplanowany urlop.

Każde bankructwo biura podróży kosztuje, nie tylko turystów, ale zwykle i państwo. Mimo teoretycznie sporych gwarancji ubezpieczeniowych touroperatorów nie udaje się oddać poszkodowanym pełnej kwoty, a i do powrotu turystów z zagranicy często dokładają się podatnicy. Co zrobić, aby klienci po upadku organizatora mieli m.in. zapewniony zwrot kosztów wyjazdu? Te i inne trudne pytania padły podczas poniedziałkowego spotkania przedstawicieli resortów sportu i turystyki oraz finansów.

Ostatnia nowelizacja ustawy o usługach turystycznych, jeśli nie miała być z założenia sukcesem to miała skutecznie bronić interesów turystów, którzy wykupili wakacje u nieuczciwego touroperatora. Podniesiono minimalną wysokość gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej dla wszystkich organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Pieniędzy w razie problemów miało wystarczyć zarówno na powrót turystów do kraju jak i ewentualne odszkodowania. Na niewiele jednak to się zdało, o czym świadczą niezadowolone miny klientów upadłego Selctours, którzy trzy miesiące temu, po niespełna dwóch latach oczekiwań otrzymali zwrot pieniędzy w wysokości zaledwie jednej trzeciej poniesionych kosztów.

W branży turystycznej funkcjonuje już określenie "sezon na upadki biur podróży". To prawda, sytuacja w ostatnich tygodniach nie napawa optymizmem. Mamy szczyt sezonu, a biura plajtują. Przed laty zdarzały się takie wpadki, ale z reguły we wrześniu, czy nawet październiku - wówczas touroperatorzy są zobowiązani uregulować wszelkie zaległości finansowe względem zagranicznych kontrahentów.

Zapytaliśmy radcę prawnego, Dr Piotra Cybulę z Kancelarii Bielański i Wspólnicy, co sądzi na ten temat:
Mogę powiedzieć tylko, że kolejne przypadki upadłości biur podróży wyraźnie pokazują, iż nowelizacja ustawy o usługach turystycznych z 2010 r. była nieudana. Zabrakło albo wyobraźni, albo dobrej woli. Owoce tego zbierają od wielu miesięcy konsumenci, jak i sama branża. W związku ze zgłaszającymi się osobami poszkodowanymi w wyniku niewypłacalności biura podróży Sky Club, którzy - jak wszystko pokazuje - nie otrzymają zwrotu pełnej przedpłaty w sytuacji nieodbycia się imprez turystycznych, planuję złożyć pozew zbiorowy względem Skarbu Państwa ewentualnie reprezentować klientów w indywidualnych takich sprawach. Podstawą takiego roszczenia jest nieprawidłowe wdrożenie w naszym prawie art. 7 dyrektywy 90/314. Ponadto planujemy podjąć działania mające na celu wykazanie, że oczekiwanie rok na wypłaty z tego zabezpieczenia nie znajduje żadnych podstaw prawnych.