Pozwy zbiorowe zagrożeniem dla (mniejszych) firm?

W połowie bieżącego roku wejdą w życie przepisy, które prawdopodobnie uczynią działalność mniejszych firm bardziej ryzykowną. Nowe prawo pozwoli bowiem na dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym.

Pod koniec 2009 roku Sejm uchwalił ustawę o tzw. pozwach zbiorowych, którą Prezydent podpisał. Po wejściu w życie nowych przepisów, niezadowoleni z wakacji turyści będą częściej ubiegać się o odszkodowania. Dotychczas z uwagi na długość i koszty postępowania sądowego pojedynczy turyści raczej nie walczyli z biurami w sądzie. Teraz to się zmieni.

Pozwy zbiorowe mogą dotyczyć ochrony konsumentów, odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny oraz z tytułu czynów niedozwolonych. Pozew zbiorowy będzie musiała przedstawić grupa co najmniej 10 podmiotów.

W turystyce ucierpią na tym głównie małe biura turystyczne i przewoźnicy, bo dla nich nawet kilka pozwów będzie problemem. Duże firmy natomiast będą musiały uwzględnić niemałe koszty obsługi prawnej na wypadek pozwów. Bowiem biorąc pod uwagę wymagania prawne, przygotowanie pozwu przeciw firmie, która miała problem z imprezą lub przewozem, będzie stosunkowo łatwe. Zebranie 10 niezadowolonych turystów z wycieczki liczącej zwykle kilkadziesiąt osób nie jest zadaniem trudnym - Polacy zawsze byli malkontentami i cwaniakami (w złym słowa tego znaczeniu).

Także większe obiekty noclegowe mogą mieć problem np. gdyby podczas pobytu turystów wydarzyło się coś co w istotny im zakłóci spokój (np. konieczność nagłych robót remontowych lub problemy z gastronomią). Natomiast lokale gastronomiczne są prawdopodobniej mniej narażone, z uwagi na niższą kwotę ceny usługi - ewentualnie pozwy są niebezpieczne tylko w przypadku zatrucia, z racji konieczności wypłaty odszkodowania, a nie obniżenia ceny usługi.

Do dochodzenia roszczeń w postępowaniu grupowym może zachęcać również to, że pełnomocnik może być wynagradzany w sposób procentowy od wygranej sprawy. Pełnomocnik może pobrać wynagrodzenie określone procentowo w stosunku do kwoty zasądzonej na rzecz powoda - maksymalnie jednak 20% tej kwoty. Do tej pory formalnie takie rozwiązanie było niemożliwe. W takich przypadkach pełnomocnik zapewne będzie chciał wywalczyć dla jak największą kwotę odszkodowania nie licząc się ze stratami po stronie firmy.

Kancelaria CMS Cameron McKenna zapytała w grudniu 45 wytypowanych przedsiębiorców o te zmiany w prawie i okazało się, że świadomość zagrożenia jest słaba. Nie wszyscy śledzili nowe zagrożenia i tylko 44% zapytanych stwierdziło, że wzrośnie liczba roszczeń konsumenckich. Według ankiety na roszczenia grupowe najbardziej narażone są: sektor bankowy i farmaceutyczny, szeroko nieruchomości, ubezpieczenia, wyroby tytoniowe oraz produkty medyczne. Jednak listę tą w zweryfikuje dopiero praktyka najbliższych lat.

Jeśli nowe przepisy wejdą w życie, należało będzie rozważyć możliwości obrony przed nadmiernymi roszczeniami i poszukać pewnych metod prawnych na zabezpieczenie swojego interesu. Być może rolę odegrać tu mogą mediacje, uniki prawne lub ugody. Firmy turystyczne powinny też wykazać podstawową solidarność i wspomóc się w trudnych sytuacjach, aby podstawy do roszczeń były jak najmniejsze - dajmy na to, oczekiwanie "na walizkach" grupy na autokar (po awarii) powrotny do kraju przez 8h, a przez 24h i więcej będzie zupełnie inaczej oceniane przez sądy.

Ważni są też pracownicy, którzy w pierwszej linii stykają się z klientem np. dla biura podróży rezydenci i piloci. To od nich wiele będzie zależało - przy większości grup dobry pilot lub rezydent potrafi poradzić sobie ze złą sytuacją i skłonić ludzi do racjonalnego podejścia do problemu. Nawet duże problemy zawczasu często daje się załatwić małym kosztem (np. darmowym posiłkiem, wycieczką fakultatywną, itp.), jednak należy nie dopuścić, do tego, aby ludzie się zezłościli (jako grupa). Jednak oczywiście nie zawsze się to uda i czasem niestety będzie potrzebna obsługa prawna.