Polska 4 lata po przyznaniu organizacji Euro 2012 - raport

Kiedy 4 lata temu przyznano Polsce i Ukrainie organizację Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA Euro 2012, pojawiły się pytania: czy zdążymy z przygotowaniem lotnisk i miejsc noclegowych, czy będziemy w stanie zagwarantować obsługę kibiców na europejskim poziomie i zapewnić im możliwość wygodnego podróżowania po Polsce?

Przygotowania lotnisk

Już dziś wiadomo, że w trakcie Euro 2012 w Polsce wystąpi najprawdopodobniej największy ruch w przestrzeni powietrznej w historii kraju. Na przykład na sam mecz otwarcia w Warszawie, który odbędzie się 8 czerwca 2012, według wstępnych szacunków, nawet 30 tys. osób przybędzie drogą lotniczą. Port lotniczy w Warszawie już dzisiaj jest jednak w stanie obsłużyć taką liczbę pasażerów i jest przygotowany do Euro 2012. Mimo to przeprowadzane są na nim liczne modernizacje po to, by wzmocnić pozycję rynkową lotniska w Europie Środkowej i Wschodniej. W 2010 roku zrealizowana została najważniejsza część modernizacji nawierzchni lotniskowych, czyli całościowy remont skrzyżowania dróg startowych. Zakończenie budowy nowego terminala przewidziane jest na kwiecień 2011r., a rozpoczęcie użytkowania na czerwiec 2011r. Od kwietnia 2011r. wznowiono, po przerwie zimowej, prace modernizacyjne nawierzchni lotniskowych i drogowych. Całość prac zakończy się w październiku 2011 roku. Szacowany wzrost liczby pasażerów i operacji obsługiwanych na godzinę po zakończeniu prac: przyloty 3750 -> 5000, odloty 2340 -> 3000, operacje lotniskowe (start i lądowanie) 41 -> 53.

W Porcie Lotniczym w Gdańsku 15 października 2010 r. zamknięto poziom zerowy konstrukcji nowego terminala pasażerskiego T2, a od listopada 2010r. trwają prace nad konstrukcją żelbetonowych poziomów pierwszego i drugiego. Na 5 marca 2012 r. planowane jest podpisanie protokołu odbioru terminala. Trwa również budowa drogi kołowania i nowych płyt postojowych, których oddanie zaplanowano odpowiednio na 30 listopada i 31 października 2011 r. Szacowany wzrost liczby pasażerów i operacji obsługiwanych na godzinę po zakończeniu prac: przyloty 760 -> 2240, odloty 760 -> 1600, operacje lotniskowe (start i lądowanie) 12 -> 30.

Na lotnisku w Poznaniu w 2010 realizowano prace modernizacyjne przewężenia płyty postojowej. 1 marca 2011 została wydana decyzja środowiskowa, umożliwiająca rozpoczęcie rozbudowy i modernizacji lotniska. Zakończenie całości prac zaplanowane jest na kwiecień 2012 roku. Szacowany wzrost liczby pasażerów i operacji obsługiwanych na godzinę po zakończeniu prac: przyloty 900 -> 1900, odloty 500 -> 1100, operacje lotniskowe (start i lądowanie) 14 -> 30.

W Porcie Lotniczym we Wrocławiu zakończono rozbudowę i modernizację istniejącego terminala pasażerskiego. Trwają prace związane z budową nowego terminala pasażerskiego wraz z infrastrukturą, a zakończenie tej inwestycji planowane jest na przełomie II i III kwartału 2011r. W kwietniu 2011r. rozpoczęto budowę płyty postojowej dla samolotów. Prace na tym lotnisku zostaną zakończone w grudniu 2011. Szacowany wzrost liczby pasażerów i operacji obsługiwanych na godzinę po zakończeniu prac: przyloty 1260 -> 2700, odloty 840 -> 1960, operacje lotniskowe (start i lądowanie) 15 -> 30.

Miejsca noclegowe

Do Polski w trakcie trzech tygodni Euro 2012 przyjedzie łącznie około 1 miliona turystów. Jest to zjawisko, które nigdy wcześniej nie było spotykane w Polsce, co oznacza duże wyzwanie dla polskiej bazy noclegowej. Według szacunków ekspertów, opartych o analizy wykorzystania miejsc noclegowych w trakcie poprzednich turniejów UEFA Euro, około połowa kibiców przebywających na stadionach oraz w strefach kibiców będzie korzystać z bazy noclegowej w obiektach różnego typu i standardu, czyli np. w hotelach, motelach, pensjonatach, kwaterach prywatnych, czy nawet na polach kempingowych. Już dziś wiadomo jednak, że Polska będzie dysponować bazą miejsc noclegowych nie tylko wystarczającą do obsługi kibiców, ale nawet większą niż wynika to z potrzeb turnieju.

Wytyczne UEFA odnośnie bazy noclegowej w trakcie Euro 2012 zakładają, że miejsca noclegowe dla kibiców powinny być usytuowane bezpośrednio w Miastach - Gospodarzach turnieju lub maksymalnie w odległości 2 godzin jazdy samochodem od stadionu. Oznacza to, że w przypadku Warszawy uwzględniane są także miejsca noclegowe np. w Łodzi, w przypadku Wrocławia w Krakowie i Katowicach, Poznania w Bydgoszczy, a Gdańska w Toruniu oraz w licznych miejscowościach nadmorskich. Dodatkowo, część kibiców będzie podążała także śladami swojej reprezentacji i w związku z tym będzie nocowała w miejscowościach, w których będą się znajdowały centra pobytowe poszczególnych drużyn. W związku z tym kibice skorzystają również z bazy noclegowej np. Kołobrzegu, Ustki, Kazimierza Dolnego, Nałęczowa, czy Ostródy - oraz innych polskich miejscowości. To pokazuje, że Euro 2012 rzeczywiście "odbywać" się będzie w całym kraju.

Wszystkie 4 Miasta - Gospodarze wraz z uwzględnieniem miejsc noclegowych oddalonych od nich o 2 godziny jazdy samochodem już dziś nie tylko są w stanie przyjąć taką liczbę kibiców, ale w przypadku niektórych miast, zaplecze bazy noclegowej jest znacznie większe od zapotrzebowania na Euro 2012. W chwili obecnej baza noclegowa dla Warszawy wynosi 101 000 wobec 100 000 potrzebnych miejsc, dla Gdańska 198 000 wobec 85 000 potrzebnych łóżek, dla Poznania 64 000 w obliczu 50 000 wymaganych miejsc, a dla Wrocławia 61 000 wobec zapotrzebowania na 50 000 miejsc noclegowych. W identyfikacji miejsc noclegowych dla kibiców pod uwagę brane są hotele wszystkich kategorii, motele, pensjonaty, hostele, kwatery prywatne , pola namiotowe, kempingi oraz inne obiekty niekategoryzowane. W związku z tym, w zależności od preferencji i wymagań, do dyspozycji kibiców będą oddane miejsca noclegowe w różnych standardach jakościowych i cenowych.

Rezerwacja miejsc noclegowych na Euro 2012 w Polsce będzie możliwa z wykorzystaniem internetowych stron poszczególnych hoteli, tour operatorów, wybranych internetowych systemów rezerwacji hotelowych oraz Portalu Informacji Kibica, specjalnej, wielofunkcyjnej platformy internetowej opartej również na technologiach mobilnych. Portal będzie pełnił także funkcję informatora o naszym kraju oraz o samym Turnieju.

Obsługa kibiców, czyli jakość Euro 2012

Z doświadczeń poprzednich krajów organizujących Turnieje UEFA Euro wynika, że właściwa organizacja oraz jakość obsługi kibiców będą miały ogromny wpływ na wizerunek Polski po Euro 2012. Jednym z elementów najwyższej jakości UEFA EURO 2012, oprócz innych obszarów organizacyjnych, jest wolontariat przestrzeni publicznej. Projekt ten, koordynowany przez spółkę PL.2012, realizowany będzie w jednakowej formule i standardzie przez Miasta - Gospodarze. Głównym zadaniem przeszkolonych wolontariuszy i wolontariuszek będzie pomoc gościom oraz dostarczanie im najważniejszych informacji o samej imprezie, transporcie oraz możliwościach atrakcyjnego spędzenia czasu w mieście.
W 2010 roku spółka PL.2012 oraz Miasta-Gospodarze, na podstawie wcześniej zatwierdzonej koncepcji, przygotowały wspólny projekt organizacji wolontariatu przestrzeni publicznej, w ramach której określono między innymi zasady rekrutacji wolontariuszy oraz tryb przygotowania i narzędzia ich pracy. Na przełomie maja i czerwca 2011 roku uruchomiony zostanie specjalny portal internetowy poświęcony wolontariatowi przestrzeni publicznej w Polsce w trakcie Euro 2012. Od listopada za pośrednictwem portalu prowadzona będzie rekrutacja ponad 2800 wolontariuszy i wolontariuszek. Rekrutacja zakończy się w I kwartale 2012 roku i po niej rozpoczną się szkolenia wolontariuszy. Wolontariuszem przestrzeni publicznej w trakcie Euro 2012 może zostać każdy, kto ukończył 18 lat przed rozpoczęciem szkoleń i posiada znajomość języka angielskiego w stopniu komunikatywnym. Do udziału w projekcie zachęcana jest zarówno młodzież, jak i osoby starsze oraz niepełnosprawni, mieszkańcy miast turniejowych, ale też wszystkich polskich miejscowości - dużych i małych. Wolontariusze będą pracowali w miejscach publicznych w Miastach - Gospodarzach Euro 2012 w Polsce, czyli na przykład na lotniskach, dworcach kolejowych, w pobliżu stadionów, hoteli, czy głównych miejskich szlaków komunikacyjnych. Ich podstawowym zadaniem będzie udzielanie ponad 1 mln turystów, którzy odwiedzą Polskę w trakcie Euro 2012, informacji na temat miast i ich życia w czasie turnieju, połączeń komunikacyjnych, czy też atrakcji turystycznych.

Prace trwają także nad projektem Akademia Euro, który zakłada przeszkolenie około 2,5 tysięcy pracowników serwisu publicznego, którzy będą mieli bezpośredni kontakt z kibicami i turystami, np. pracowników punktów obsługi na dworcach kolejowych i lotniskach, ratowników medycznych, czy pracowników komunikacji miejskiej. Szkolenia zostaną przeprowadzone w regionie pomorskim, wielkopolskim, mazowieckim i dolnośląskim. W ich zakres będzie wchodził kurs języka angielskiego, wiadomości o Euro 2012, czy kwestie różnic kulturowych.. W kwietniu 2011 roku Akademia Euro została uruchomiona w województwie dolnośląskim, a w najbliższych tygodniach wystartuje w województwach mazowieckim, pomorskim i wielkopolskim. Projekt Akademia Euro wykorzystuje dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej na poziomie ponad 13 milionów złotych.
Z myślą o maksymalnym zaangażowaniu w organizację Turnieju oraz zmianę jakości kibicowania w Polsce prowadzony jest również projekt Kibice Razem. Jego celem jest zmiana postaw środowisk kibicowskich w Polsce, edukacja oraz profesjonalizacja ich działań.

Transport na Euro 2012, czyli inwestycje drogowe i kolejowe

W całym 2007 roku do użytku oddano nieco ponad 30 km autostrad, a wartość prowadzonych inwestycji drogowych wynosiła 10 mld złotych. Ponad 3,5 roku później, na koniec 2010 roku, wartość realizowanych inwestycji przez GDDKiA wynosiła blisko 20 mld złotych, co stanowi wzrost o prawie 100% i jest rekordowym wynikiem po 1989 roku. Rekordowa jest także długość budowanych i modernizowanych dróg - dziś jest to ponad 1,4 tysiąca km, z czego ok. 750 km stanowią autostrady, ok. 520 drogi ekspresowe, ponad 90 km obwodnice miast oraz ok. 80 km przebudów i wzmocnień istniejących dróg. Według GDDKiA na koniec września 2010 roku łączna długość istniejących w Polsce autostrad wynosiła ponad 850 km.
Wśród najważniejszych inwestycji drogowych związanych z przygotowaniami do Euro 2012 należy wymienić budowę kolejnych odcinków autostrady A2 - Nowy Tomyśl - Świecko oraz Stryków - Konotopa. Dzięki temu centralna Polska zostanie połączona z Europą Zachodnią autostradą. Zgodnie z harmonogramem GDDKiA odcinki te zostaną oddane do ruchu przed mistrzostwami: odcinek Nowy Tomyśl - Świecko już w końcu roku 2011, a Stryków - Konotopa uzyska przejezdność do maja 2012.

Ponadto, budowane są również odcinki autostrady A1: Nowe Marzy - Toruń i Toruń - Stryków o łącznej długości ponad 200 km. W trakcie Euro 2012 zapewni to częściowe autostradowe połączenie sparowanych ze sobą Miast - Gospodarzy (Poznań i Gdańsk). Pierwszy z odcinków tej autostrady zostanie do użytku jeszcze w grudniu tego roku, a drugi przed Turniejem, w maju 2012. W budowie znajdują się jeszcze 2 inne odcinki autostrady A1 o łącznej długości blisko 100 km - Pyrzowice - Maciejów - Sośnica i Sośnica - Gorzyczki. Pierwszy z nich zostanie oddany do użytku w kwietniu a drugi w maju 2012 roku.

W budowie znajdują się również kolejne 3 odcinki autostrady A4 o łącznej długości ponad 200 km - Kraków - Tarnów, Tarnów - Rzeszów, Rzeszów - Korczowa. Zostaną oddane do użytku w I i II kwartale 2012, przed mistrzostwami, za wyjątkiem pododcinka Brzesko - Wierzchosławice, będącego częścią odcinka Kraków - Tarnów. Ten fragment autostrady A4 zostanie oddany do użytku po Euro 2012. Realizacja tych odcinków autostrady A4 w połączeniu z już istniejącymi (Zgorzelec - Kraków), zapewni autostradowe połączenie zachodniej i wschodniej granicy Polski, w południowej części kraju. W trakcie Euro 2012 realizacja wyżej wymienionych odcinków przyczyni się do istotnego polepszenia połączenia drogowego Polski z Ukrainą.

Zaawansowane prace trwają również w zakresie połączeń komunikacyjnych w Miastach - Gospodarzach. W Poznaniu realizowana jest przebudowa ul. Bukowskiej od planowanego skrzyżowania z III ramą komunikacyjną (ul. Prosta) do granicy miasta. Inwestycja zakończy się w połowie 2011 roku. We Wrocławiu trwają prace przy budowie infrastruktury drogowej w otoczeniu stadionu (zakończenie inwestycji połowa 2011 roku) oraz oddano do ruchu I i II etap połączenia obwodnicy śródmiejskiej z portem lotniczym oraz I etap północnej obwodnicy śródmiejskiej. W Gdańsku przeprowadzano prace przy budowie trasy W-Z łączącej centrum miasta z Obwodnicą Zachodnią Trójmiasta. W Warszawie trwały roboty budowlane w zakresie połączenia kolejowego Lotniska Chopina z centrum miasta (planowany termin zakończenia prac to koniec 2011 roku). Ponadto, do użytku oddano odcinek drogi ekspresowej S8 w Warszawie od ul. Armii Krajowej (węzła Powązkowska) do miejscowości Mory. Docelowo, na Euro 2012 ten fragment S8 połączy Warszawę z autostradą A2 w węźle Konotopa. S8 to obecnie jedyna droga ekspresowa w obrębie miasta w Polsce.

Znaczna skala inwestycji prowadzona jest także od 2007 roku w zakresie linii i dworców kolejowych. Zgodnie z informacjami PKP PLK S.A. do października 2010 zmodernizowanych zostało ok. 600 km linii kolejowych, między innymi odcinki linii E20, E30, E65, E59. Do Euro 2012 zmodernizowane zostanie kolejne 400 km linii między innymi odcinki linii E65, E30, E59.

Jedną z najważniejszych inwestycji z zakresu połączeń kolejowych jest modernizacja linii E65 na odcinku Warszawa-Gdańsk. Po zakończeniu robót czas przejazdu na tej trasie z obecnych 6 godzin skróci się do ok. 4 godzin. Skróceniu ulegnie także czas przejazdu pomiędzy Poznaniem i Gdańskiem, z obecnych 5 godzin do 4 godzin. Dzięki modernizacjom linii kolejowych szybciej pojedziemy także z Warszawy do Wrocławia - zamiast obecnych 6godzin, będzie to 5 godzin.

Od 2007 roku do końca 2009 PKP S.A. zmodernizowała między innymi dworce kolejowe Warszawa Powiśle, Warszawa Ochota, Rzeszów Główny, Kołobrzeg, Nałęczów, Września, czy Tarnowskie Góry. Od 2009 roku zakres prowadzonych inwestycji dworcowych prowadzonych przez PKP jest rekordowy od 1989 roku i obejmuje blisko 40 dworców w całym kraju. Największe znaczenie z punktu widzenia organizacji Euro 2012 mają projekty inwestycyjne na dworcach we Wrocławiu, Dworcu Centralnym i Wschodnim w Warszawie oraz rozbudowa Dworca Poznań Główny. Dworce Wrocław Główny oraz Poznań Główny zostaną oddane do użytku po zakończeniu wszystkich prac w zbliżonych terminach, w połowie II kwartału 2012 roku, przed Euro 2012. Dworzec Centralny w Warszawie zostanie zmodernizowany do listopada 2011 roku.

Poza zapewnieniem odpowiedniej infrastruktury transportowej, kluczowe z punktu widzenia Euro 2012 jest również określenie jakimi środkami transportu, z jakich kierunków i jacy kibice będą się przemieszczać w trakcie Turnieju. Pozwoli na to przygotowywana obecnie koncepcja transportowa (Mobility Concept). Jest ona opracowywana zarówno na szczeblu krajowym, czyli z punktu widzenia transportu pomiędzy miastami, jak i miejskim. Zostanie ona sfinalizowana po losowaniu grup turniejowych 2 grudnia 2011 roku w Kijowie, kiedy wiadomo już będzie kiedy i jakie drużyny zagrają w poszczególnych miastach. Wówczas możliwe będzie precyzyjne określenie jaka ilość kibiców, jakiej narodowości, kiedy oraz w którym kierunku będzie podróżowała po Polsce. Istotnym elementem w przypadku transportu jest również opracowanie jednolitego, zarówno w każdym mieście w Polsce, jak i na Ukrainie, specjalnego oznakowania dróg na Euro 2012, które szybko i łatwo będzie wskazywało drogę np. do Miasta - Gospodarza, na stadion czy do atrakcyjnych miejsc turystycznych.

Zaawansowane prace trwają również nad Polish Pass, czyli pierwszym tego typu produktem w Polsce. Polish Pass będzie zunifikowanym dokumentem, dystrybuowanym drogą internetową i będzie zapewniał kibicom potwierdzenie rezerwacji hotelowej, wykupienia biletu na komunikację miejską oraz międzymiastową i ubezpieczenia zdrowotnego. Polish Pass będzie dostępny od grudnia 2011 roku.