Grecy zmniejszają VAT w turystyce

Grecja kojarząca się z pięknymi krajobrazami i wspaniałą kuchnią, ma też swoje problemy. Mieszkańcy wysp skarżą się na wyższe koszty życia i trudności w budowaniu stabilnej gospodarki ze względu na izolację.

Teraz zdecydowano się na wprowadzenie znaczących ulg podatkowych dla przedsiębiorców turystycznych zlokalizowanych na 19 wyspach Morza Egejskiego oraz w regionie Evros na północy kraju. Kluczowym elementem programu jest obniżenie podstawowej stawki VAT z 24 procent do 17 procent, a także zmniejszenie stawki obniżonej z 13 procent do 9 procent. Dzięki temu lokalne firmy, w tym hotele, restauracje i punkty usługowe, będą miały niższe koszty i będą mogły oferować bardziej konkurencyjne ceny, co pozwoli przyciągnąć więcej turystów.

Ulgi te obejmą zarówno wyspy dotychczas uwzględnione w specjalnym reżimie podatkowym - Chios, Leros, Samos, Lesbos i Kos - jak i dodatkowe czternaście wysp, w tym Lipsi, Tilos, Agathonisi, Chalki, Kastellorizo, Kalymnos, Nisyros, Patmos, Symi, Karpathos, Kasos, Astypalea, Lemnos, Ikaria i Samotraki. Rozszerzenie listy wysp jest największym tego typu ruchem od czasów wprowadzenia ulg podatkowych z powodu kryzysu migracyjnego w 2015 roku. Cały program ma kosztować budżet państwa około 25 milionów euro rocznie, co jest znaczącą kwotą, biorąc pod uwagę inne potrzeby finansowe kraju. Premier Grecji, Kyriakos Mitsotakis, ogłosił decyzję podczas 89. Międzynarodowych Targów w Salonikach, podkreślając, że celem jest pobudzenie lokalnej gospodarki i przeciwdziałanie wyludnianiu się mniejszych miejscowości.

W ramach szerszego pakietu działań rządowych zniesiony zostanie też stopniowo podatek od nieruchomości ENFIA dla głównych miejsc zamieszkania w ponad 12 tysiącach wsi do roku 2027. Działania te są skierowane nie tylko do sektora turystycznego, ale również do mieszkańców, którzy dzięki niższym podatkom będą mieli więcej środków na utrzymanie i rozwój lokalnych biznesów. Włączenie do programu takich małych i odizolowanych wysp jak Kastellorizo czy Agathonisi pokazuje, że rząd chce wesprzeć również regiony najbardziej oddalone i narażone na wysokie koszty transportu i logistyki. Jednocześnie decyzja spotkała się z krytyką władz Wysp Jońskich, które zostały pominięte mimo podobnych problemów demograficznych i ekonomicznych.

Obniżka VAT na wyspach ma szansę przyciągnąć większą liczbę turystów i wydłużyć tam sezon, co przełoży się na dodatkowe wpływy w przyszłości. Oczekuje się, że setki, a nawet tysiące firm skorzystają z niższych stawek podatkowych, choć dokładna liczba przedsiębiorstw nie została jeszcze znana. Ponieważ nowe przepisy obejmują zarówno stawkę podstawową, jak i obniżoną, ulgi będą dotyczyć szerokiego zakresu towarów i usług - od gastronomii, przez noclegi, po transport lokalny. Rząd liczy, że w efekcie powstaną nowe miejsca pracy, a lokalne społeczności odczują poprawę jakości życia. Program jest też próbą zmniejszenia sezonowości greckiej turystyki, ponieważ niższe koszty mogą zachęcić turystów do odwiedzania wysp także poza szczytem sezonu.

Przy odpowiedniej promocji i rozwoju infrastruktury, decyzja ta może stać się impulsem do dalszych inwestycji w mniej znanych regionach kraju. Włączenie regionu Evros pokazuje, że działania mają również wymiar strategiczny - wspierają obszary przygraniczne, które borykają się z problemami migracyjnymi i odpływem ludności. Cały program wpisuje się w długofalową strategię rządu, która zakłada równomierny rozwój wszystkich regionów kraju i ograniczenie różnic między centrum a peryferiami. Z ekonomicznego punktu widzenia obniżka VAT stanowi realną ulgę dla firm, gdyż zmniejszenie stawki o 7 punktów procentowych oznacza kilkudziesięcioprocentowy spadek obciążeń podatkowych. W połączeniu z planowanym zniesieniem ENFIA dla wsi, działania te mogą poprawić klimat inwestycyjny i zwiększyć atrakcyjność prowadzenia biznesu na wyspach. W dłuższej perspektywie możliwe jest, że ulgi podatkowe przyczynią się do zwiększenia konkurencyjności Grecji wobec innych krajów śródziemnomorskich, takich jak Turcja czy Hiszpania. Jeśli reforma okaże się skuteczna, może zostać rozszerzona na kolejne regiony, w tym pominięte Wyspy Jońskie, co zmniejszyłoby nierówności regionalne i dodatkowo wzmocniło pozycję Grecji na rynku turystycznym.