Światowe karnawały na liście UNESCO

Na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO wpisano trzy światowe karnawały: w boliwijskim Oruro, kolumbijskiej Barranquilli i belgijskiej Binche.

Oruro to górnicza miejscowość w Andach (3700 m n.p.m.). Karnawał, który tam się odbywa to wielkie widowisko z udziałem tysiąca tancerzy i muzyków w niezwykłych, barwnych kostiumach. Pogoda nie zawsze dopisuje, raz jest słonecznie, a raz deszczowo, ale przeżycia karnawałowe zawsze należą do niezapomnianych.

Tradycja karnawału w Oruro sięga XVIII wieku, a opiera się na jeszcze starszych prekolumbijskich i hiszpańskich obyczajach.

Najważniejsze są dwa dni - ostatnia sobota i niedziela. W tym roku przypada na 25 i 26 lutego. W sobotę czterokilometrową trasę przemierza pochód, który zmierza do kościoła Iglesia Virgin del Socavon, który postawiono na miejscu, gdzie objawiła się Matka Boska.

Najsławniejszym tańcem karnawału jest Diablada. Wykonują go tancerze w demonicznych maskach i malowniczych płaszczach. Według chrześcijańskiej interpretacji są oni wcieleniem diabłów, a ich taniec obrazuje walkę dobra ze złem. Z masek tancerzy wyrastają rogi, w które wpleciono węże, jaszczurki i żaby. Nawiązuje to do mitu Inków o bogu Huari, który zsyłał na ludzi przeróżne plagi, bo niszczyli ziemię i nie składali ofiar Matce Ziemi. Przed wejściem do kościoła tancerze zdejmują diabelskie maski.

W karnawałowym pochodzie uczestniczą również odtwórcy innych tradycyjnych tańców. Wykonawcy morenady, w maskach i kostiumach przypominających barwne obręcze, są wyobrażeniem czarnych niewolników. Posuwają się oni bokiem, naśladując w ten sposób chód ludzi skutych łańcuchami.

Corporales to taniec w rytmach afroboliwijskich, który imituje brutalne rządy czarnych i indiańskich robotników. Innym tańcem jest pujllay, wykonywany przez tancerzy trzymających w rękach rodzaj długich fletów. Przeniesiony on został do Oruro z festiwalu Indian w Tarabuco. Grupy taneczne schodzą się w kościele aż do 01.30 w nocy.

O wschodzie słońca (godz. 04.30) w niedzielę odbywa się uroczysta msza. Po niej grupy tancerzy rozpraszają się na wielkim jarmarku. Ostatnim widowiskiem jest diablada, czyli symboliczna walka Michała Archanioła z siedmioma diabłami, uosabiającymi siedem grzechów głównych. Karnawał kończy się w poniedziałek.


Karnawał w Barranquilli trwa cztery tygodnie. W tym roku od 21 stycznia do 28 lutego. Na wybrzeżu karaibskim jest ciepło, a orzeźwienie zawsze przynosi morska bryza. Parady odbywają się wzdłuż rzeki Magdaleny. Tancerzy i muzyków można spotkać także na sąsiednich ulicach. Tańce przeplatane są widowiskami historycznymi i współczesnymi o polityczno-satyrycznym charakterze.

Początki karnawału sięgają XIX wieku. W muzyce przeważają ludowe instrumenty perkusyjne i dmuchane Dnia 17 lutego odbędzie się tzw. Noc Guacherna, w której uczestniczą zespoły muzyczne, kultywujące ginące tradycje.

Kolumbijski karnawał uważany jest za drugi, co do wielkości w Ameryce Południowej, zaraz po Rio de Janeiro. Najważniejszą postacią karnawału jest farsowy król Momo, który kieruje całą zabawą. Postać jest w czapce z dzwonkami, masce, z laską błazna i berłem.

Program wcześniej jest opracowywany przez fundację karnawałową. Królem Momo 2006 roku będzie 64-letni Arming Zambrano, a królową - 24-letnia Maria Isabel Dávila Clavijo, znakomita tancerka i studentka public relations w Teksasie.10 lutego odbędzie się koronacja królowej, a króla Momo - 11 lutego. 25 lutego król będzie prowadzić przez miasto wielką paradę.

Karnawał w Binche to jeden z najstarszych ulicznych karnawałów europejskich. Udokumentowana tradycja sięga aż XVI wieku. Początek dała mu wielka feta w 1549 roku, która została zorganizowana na cześć cesarza Karola V i jego syna Filipa, następcy tronu hiszpańskiego.

Przygotowania do zabawy trwają sześć tygodni. Liczne stowarzyszenia karnawałowe ćwiczą muzyczne rytmy wybijane na werblach i bębnach oraz taneczny krok w sabotach stukających o bruk.

Najważniejsze są trzy ostatnie dni przed środa popielcową. Właśnie wtedy przybywa najwięcej mieszkańców i turystów. W tym roku będą to dni od 26 do 28 lutego.

W niedzielę miasto przemierza wielki kolorowy pochód, do którego stopniowo dołączają wszystkie karnawałowe grupy. Poniedziałek to dzień, w którym uczestniczy głównie młodzież. Odbywają się wtedy bitwy na konfetti i fajerwerki.

We wtorek na ulice wychodzą główni kostiumowi bohaterowie - Gille. Są ubrani w pasiaste czerwono-żółto-czarne bluzy wypchane słomą, a pod szyją mają koronkowe kołnierze. Do pasa mają przyczepione dzwoneczki. Na głowie noszą czepek, na który wkładają 1,5-metrowy kapelusz z pióropuszami. Twarze mają przesłonięte woskową maską z domalowanymi wąsami i zielonymi okularami. W rękach trzymają miotełki i koszyki z pomarańczami. Gillów na ulicach Binche jest bardzo dużo, ale prawo do tego przebrania mają tylko mieszkańcy. Gille mają wyobrażać Inków z południowoamerykańskich kolonii, którzy zostali podbici przez hiszpańskich konkwistadorów.

Oprócz Gillów na ulicach można spotkać Wieśniaków w eleganckich strojach, wielobarwnych Pierrotów i Arlekiny. W ostatnim pochodzie kostiumowi bohaterowie rzucają w tłum gapiów pomarańczami. Karnawałowa zabawa zawsze kończy się tanecznym kręgiem Gillów na rynku i kolorowymi fajerwerkami.