W Polsce podróże są bezpieczne

Zbliżający się okres świątecznych i zimowych wyjazdów to czas szczególnej próby dla infrastruktury transportowej oraz systemów bezpieczeństwa w miejscach obsługi podróżnych. Dworce autobusowe, kolejowe i lotniska notują wówczas wzrost liczby pasażerów, co przekłada się na większe zagęszczenie ludzi, intensywniejsze wykorzystanie przestrzeni wspólnych oraz większą podatność na różnego rodzaju zdarzenia.

Dane Urzędu Transportu Kolejowego potwierdzają skalę tego zjawiska - w 2024 roku koleją przewieziono łącznie 407,5 mln pasażerów, czyli o 8,8 proc. więcej rok do roku, a sam grudzień przyniósł blisko 33,2 mln podróżnych, co oznacza wzrost o prawie 1,8 mln osób - czyli 5,7 proc. w porównaniu z analogicznym okresem rok wcześniej.

Co dzieje się na dworcach kolejowych? W ubiegłym roku policja stwierdziła 1407 przestępstw w miejscach obsługi podróżnych. Choć dane z lat 2023-2024 pokazują ogólny spadek liczby zdarzeń względem 2023 roku, kiedy odnotowano ich 1520, to jednocześnie wyraźnie widać zmianę charakteru zagrożeń oraz profilu ich sprawców. Zmniejszyła się liczba kradzieży - z 982 w 2023 roku do 841 w 2024 - jednak równolegle wzrosła liczba przestępstw związanych z uszkodzeniem mienia. W okresach wzmożonego ruchu, takich jak święta czy ferie zimowe, tego rodzaju zdarzenia mogą powodować szczególnie dotkliwe utrudnienia dla podróżnych i zarządców obiektów.

Za ogólnym spadkiem liczby przestępstw na dworcach i lotniskach stoi przede wszystkim poprawa sytuacji w zakresie kradzieży cudzej rzeczy, gdzie różnica rok do roku była największa. Mniej było również rozbojów - ich liczba spadła z 51 w 2023 roku do 42 w 2024 - a także bójek i pobić. W tym ostatnim przypadku trudno jednak mówić o wyraźnej poprawie, ponieważ liczba przestępstw zmniejszyła się jedynie o jeden, z 23 do 22.
Z jednej strony obserwujemy pozytywne trendy, takie jak spadek liczby kradzieży i rozbojów na dworcach oraz lotniskach rok do roku, co świadczy o skuteczności dotychczasowych działań prewencyjnych zauważa Agata Rzepka, Dyrektor ds. ochrony lotnictwa cywilnego w Seris Konsalnet. Jednocześnie w tym samym okresie policja odnotowała wzrost liczby uszkodzeń mienia z 464 do 502. Oznacza to, że problem wandalizmu i dewastacji narasta, co sygnalizuje potrzebę wzmocnionej prewencji i ochrony. Zagrożenia ewoluują, a strategie ochrony muszą dostosowywać się do zachodzących zmian, by skutecznie odpowiadać na wyzwania i zmieniający się charakter zdarzeń dodaje.

Równolegle widoczny jest inny istotny trend - wzrost udziału cudzoziemców wśród podejrzanych o popełnienie przestępstw w miejscach obsługi podróżnych. W 2023 roku byli oni podejrzani o 47 przestępstw kradzieży, bójek i pobić, rozbojów oraz uszkodzeń rzeczy, co stanowiło 10,40 proc. wszystkich podejrzanych. W 2024 roku odsetek ten wzrósł do 13 proc. Zmiana ta jest szczególnie widoczna w województwie małopolskim, gdzie w 2024 roku cudzoziemcy stanowili 11,43 proc. podejrzanych, co oznacza wzrost o 8,74 pkt proc. względem 2023 roku. Podobny trend obserwowany jest w województwie mazowieckim, gdzie udział cudzoziemców podejrzanych wzrósł o 7,02 pkt proc. Warto podkreślić, że to właśnie Mazowsze charakteryzuje się najwyższym odsetkiem cudzoziemców wśród wszystkich podejrzanych - w 2024 roku było to 31,45 proc. Ten zmieniający się profil sprawców wskazuje na konieczność zwiększenia świadomości kulturowej i kompetencji językowych wśród pracowników ochrony oraz dostosowanie działań prewencyjnych do specyfiki przestępczości międzynarodowej podkreśla Agata Rzepka, Dyrektor ds. ochrony lotnictwa cywilnego w Seris Konsalnet.
Znaczenie tych zmian rośnie szczególnie w okresie świąteczno-zimowym, kiedy zwiększa się ruch międzynarodowy, a dworce i lotniska obsługują nie tylko pasażerów krajowych, lecz także licznych turystów zagranicznych.

Warto to zestawić w informacjami z choćby Niemiec i Wielkiej Brytanii, gdzie podano dla Niemiec, że w 2024 r. federalna policja odnotowała 27 160 przestępstw o charakterze przemocy na stacjach kolejowych i pociągach - wzrost względem ok. 25 640 w 2023 r. Natomiast w Wielkiej Brytanii w ciągu pierwszych 4-ch miesięcy 2025 roku odnotowano 15 500 przestępstw w pociągach lub na stacjach. Warto jednak pamiętać, że w Niemczech kolej przewozi ok. 2 429 mln pasażerów, a w Wielkiej Brytanii około 1 730 mln pasażerów, w zestawieniu z naszymi ok. 408 mln pasażerów.