Traveldata: Pierwszy rok pandemii znacznie bardziej niekorzystny dla TUI Poland niż dla innych

Przed końcem 2021 roku ze znacznym opóźnieniem poznaliśmy wyniki finansowe za wymienione lata czołowego polskiego organizatora turystyki wyjazdowej TUI Poland. Była to jedna z najbardziej interesujących kwestii zwłaszcza wobec silnie negatywnego wpływu pandemii koronawirusa na sytuację biznesową biur podróży oraz jednocześnie dość specyficznej polityki cenowej prowadzonej przez tego organizatora - przekonuje Instytut Badań Rynku Turystycznego Traveldata.

Sprawozdania z działalności stanowiące część sprawozdań finansowych i zawierające zwykle wiele informacji o charakterze biznesowym nie są w tym przypadku zbyt szczegółowe, zwłaszcza w porównaniu ze sprawozdaniami jedynego polskiego giełdowego organizatora, którym jest Rainbow Tours. Z tego powodu zakres analizowanych informacji o charakterze niefinansowym jest z konieczności bardzo ograniczony. Pewien plus stanowią natomiast ogólnie anonsowane dane dotyczące kolejnego roku, czyli kończącego się 30 września 2021. W tym miejscu należy jeszcze raz przypomnieć, że poszczególne lata finansowe w TUI Poland oraz całej Grupie TUI trwają od 1 października do 30 września kolejnego roku. Stwarza to pewne utrudnienia w razie konieczności dokonania dokładnych porównań, co ma szczególne znaczenie podczas dużej niestabilności działalności w okresie pandemii.

Zdaniem analityków Instytutu Traveldata, najwłaściwszym organizatorem odniesienia dla biura TUI Poland jest Rainbow, w tym również w zakresie okresu do 30 września 2021. W tym celu należy jednak dostosować jego dane do lat finansowych takich jak dla TUI Poland, co umożliwia giełdowa sprawozdawczość kwartalna biura Rainbow. W przypadku innych organizatorów byłoby to bardzo kłopotliwe.

Pierwszy rok pandemii znacznie bardziej niekorzystny dla TUI Poland niż dla innych organizatorów

Największe zainteresowanie w sposób oczywisty budzą w przypadku TUI Poland lata okresu pandemii, czyli objęty sprawozdaniem rok 2019/20 i anonsowany 2020/21, natomiast ostatni przedpandemiczny rok 2018/19 stanowi w tym wypadku dla nich bazę odniesienia.

Skonsolidowne dane dla grupy TUI Poland obejmują dane jednostki dominującej TUI Poland oraz spółki zależnej TUI Dystrybucja, która sprzedaje produkty (głównie wycieczki) poprzez salony sprzedaży, call center i stronę internetową.

Skonsolidowana sprzedaż za rok 2018/19 wyniosła 2709,9 mln złotych, zysk netto 13,1 mln złotych, a fundusze własne 50,7 mln złotych, natomiast przychody ze sprzedaży samej TUI Dystrybucji wyniosły 144,5 mln, zysk netto 37,0 mln, a fundusze własne 67,8 mln złotych.

W kolejnym roku (2019/20) w związku z wprowadzeniem na terenie Polski stanu zagrożenia epidemicznego (14 marca 2020), a sześć dni później stanu epidemii, realizacja imprez turystycznych została zawieszona do końca czerwca, a pierwsze wyloty na wakacje zostały uruchomione od lipca 2020.

Równocześnie w tym okresie ograniczona została działalność w obiektach o powierzchni handlowej powyżej 2000 m², czyli w takich, w jakich mieści się większość salonów własnych organizatora. Ten okres nie był też korzystny dla sprzedaży przez call center i stronę internetową, gdyż znacząca część klientów preferowała wówczas osobisty kontakt z pracownikami biur agencyjnych, których w sieci sprzedaży tego organizatora było relatywnie mniej niż u wielu innych organizatorów.

Stworzyło to niekorzystną sytuację dla możliwości osiągnięcia odpowiedniego wolumenu sprzedaży imprez turystycznych, którą organizator próbował nadrobić za pomocą stosowania bardzo niskich cen. Były one często na zbyt bardzo obniżonym poziomie i prowadziły w branży na niektórych kierunkach do okresowych zakłóceń racjonalnych procesów sprzedaży.

Niskie ceny nie przyniosły TUI Poland sprzedażowego sukcesu, za to wygenerowały bardzo wysokie straty

W całym okresie sprzedaży lata 2020 (do września) w zakresie odchylenia od rynkowych cen referencyjnych TUI Poland stosował znacznie niższe ceny w porównaniu z wiodącymi konkurentami stosującymi w tym czasie bardziej racjonalną politykę sprzedażową, czyli o średnio około 275 złotych w porównaniu z biurem Itaka i około 400 złotych w porównaniu z biurem Rainbow.

Strategia taka nie przyniosła jednak TUI Poland istotniejszego sukcesu w zakresie wartości sprzedanych wycieczek, natomiast spowodowała nieproporcjonalnie duże pogorszenie zrealizowanych wyników finansowych. Nie można jednak wykluczyć, że na fatalne wyniki roku 2019/20 dodatkowy wpływ miało, obok wysoce nierentownej sprzedaży, także uwzględnienie jakiś zdarzeń z przeszłości, które zostały rozliczone przy okazji bardzo istotnych zaburzeń biznesowych jakie przyniósł pierwszy okres trwania pandemii.

Dla porównania wartość sprzedanych imprez w okresie październik 2019-wrzesień 2020, która wyniosła 1131,1 mln złotych, stanowiła 41,7 procent sprzedaży sprzed roku, podczas gdy w biurze Rainbow, które prowadziło sprzedaż po zdecydowanie bardziej racjonalnych i jednocześnie nadal akceptowanych przez klientów cenach wskaźnik ten był niewiele niższy i wyniósł 40,1 procent (przy sprzedaży 686,0 mln złotych).

Prawdziwa przepaść dzieliła za to wyniki finansowe netto obu organizatorów. TUI Poland odnotowało w tym okresie 170,0 mln złotych straty, a Rainbow 34,6 mln, co przekładało się na ujemne rentowności netto u tych organizatorów odpowiednio w wielkościach minus 15,0 oraz minus 5,0 procent.

Zdecydowanie lepszy wynik finansowy z działalności w podobnym okresie odnotowała również cała Grupa Itaka Holdings, gdyż jej strata wyniosła około 23 mln złotych, z tym, że dotyczył on roku kalendarzowego 2020.

Nieco lepiej od spółki dominującej prezentowały się wyniki spółki zależnej TUI Dystrybucja, w której przychody obniżyły się o 51,5 procent do 70,1 mln złotych, strata netto wyniosła 14,0 mln złotych, a fundusze własne spadły o prawie 21 procent do 53,8 mln złotych.

Bardzo duża strata netto spółki dominującej spowodowała powstanie na poziomie skonsolidowanym ujemnych funduszy własnych w wielkości minus 119,4 mln złotych. Kwestia ta została rozwiązana w drodze dokapitalizowania 3 grudnia 2020, w tym zwiększenie kapitału zakładowego o 9,1 mln złotych (do 9,3 mln złotych) oraz przeznaczeniu na kapitał zapasowy 170,1 mln złotych. Kwoty te stanowiły rownowartość 40 mln euro przekonwertowanych z pożyczki otrzymanej od TUI AG w dniu 26.05 2020.

W roku finansowym 2019/20 praktycznie nie zmieniło się zatrudnienie na poziomie skonsolidowanym (wzrosło o 2 osoby z 769 do 771) na co złożyły się: spadek w jednostce dominującej (z 125 do 87) i wzrost w TUI Dystrybucja (z 644 do 684).

Kolejny rok najprawdopodobniej zdecydowanie lepszy całej branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej

W ostatnich miesiącach przychodziło wiele sygnałów pochodzących od organizatorów nie tylko o znacznie wyższej, ale i o znacznie bardziej rentownej sprzedaży imprez turystycznych w sezonie letnim 2021 roku. Prawdopodobnie po raz pierwszy od kilkunastu sezonów spotykano się też z prawie bezproblemową akceptacją wyższych cen przez klientów biur podróży.

Zdaniem analityków Instytutu Traveldata zjawisko to jest prawdopodobnie przejściowe i mogło być związane z równoległym wystąpieniem co najmniej dwóch zasadniczych czynników. Pierwszym był historycznie najwyższy poziom środków pieniężnych w polskich gospodarstwach domowych i to zarówno w gotówce jak i na kontach bankowych, a drugim znaczny odłożony popyt na zagraniczne wyjazdy wypoczynkowe po bardzo skromnym w tym zakresie sezonie 2020. W takich warunkach priorytetem stała się bezproblemowa realizacja wyjazdu na preferowany kierunek, a nie dogłębne zastanawianie się, czy racjonalna cena powinna wynosić np. 3150, a może 3400, czy nawet 3500 złotych. W ten sposób wynikom wielu organizatorów wcale nie zaszkodziła mniejsza liczba sprzedanych imprez turystycznych, gdyż została ona z nadwyżką zrekompensowana przez lepsze marże oraz prawie całkowite wyprzedanie wycieczek na wielu kierunkach, co ograniczyło straty wynikające z niesprzedanych miejsc.

TUI Poland wstępnie anonsuje znaczną poprawę wyników w kolejnym roku finansowym

W swoich sprawozdaniach organizator sygnalizuje w roku finansowym 2020/21 wzrost skonsolidowanej sprzedaży o około 65 procent, czyli do poziomu ponad 1860 mln złotych, a także dodatni poziom zysku netto,a co za tym idzie utrzymanie uzupełnionych wcześniej funduszy własnych na dodatnim poziomie. Poprawę przychodów ze sprzedaży o około 30 procent, czyli do poziomu ponad 90 mln złotych oraz dodatni wynik finansowy netto miała odnotować również spółka zależna TUI Dystrybucja. Tym samym TUI Poland w jakimś stopniu wpisał się w generalny trend wyraźnej poprawy biznesowych i finansowych wyników branży.

O tym, czy był to jednak rzeczywisty sukces będzie można się przekonać dopiero poprzez porównanie skali poprawy wyników organizatora z osiągnięciami w tym samym okresie branży jako całości.

W minionym sezonie letnim TUI Poland również stosował niższe średnie ceny od swoich głównych konkurentów, ale skala różnicy była mniejsza niż przed rokiem wyniosła bowiem około 145 złotych wobec biura Rainbow (poprzednio 400 złotych), chociaż w przypadku biura Itaka była podobna (285 wobec 275 złotych).

Jak się okazało relatywnie wyższe niż poprzednio ceny nie zaszkodziły poziomowi sprzedaży, ponieważ ich wpływ został skompensowany i to z pewną nadwyżką poprzez wolną od większości ograniczeń sprzedaż w galeriach handlowych i powrót do intensywniejszej sprzedaży przez call center oraz internet. Anonsowanym rezultatem było lepsze wykonanie wartości sprzedaży za 2020/21 rok (ponad 68 procent) w porównaniu z pozostałymi organizatorami, a także z branżą ogółem, czyli najprawdopodobniej około lub nieco powyżej 60 procent.

Sezon 2022 szansą na kolejne przyzwoite zyski biur podróży

Bardziej akceptujące podejście turystów do kwestii cen wycieczek nie różni się na razie od podejścia do wyższych cen wielu innych towarów i usług. Ma ten skutek, że w Polsce relatywnie silnie rośnie sprzedaż detaliczna, np. w listopadzie 2021 o 12,1 procent w cenach stałych oraz 21,2 procent w cenach bieżących, natomiast jeszcze znacznie szybciej rosną zyski przedsiębiorstw i sprzedawców oraz płacony od nich podatek CIT (w październiku o prawie 31 procent).

Jest dość prawdopodobne, że podobna sytuacja może mieć miejsce również w 2022 roku, a zwłaszcza w pierwszej jego połowie, która ma duży wpływ na całoroczne wyniki biur podróży. Daje to duże szanse na ponowny sezon zysków i dalszej poprawy stabilności branży.

Zagrożeniem dla tego pozytywnego scenariusza jest jednak potencjalnie zbyt agresywna polityka cenowa organizatorów, która może doprowadzić do przedwczesnej erozji racjonalnych obecnie marż i w konsekwencji istotnie spowolnić tempo postpandemicznej odbudowy kondycji biznesowej organizatorów.

Jak zaznacza Instytut Traveldata, na równowagę sprzedażową branży duży wpływ wywiera polityka cenowa TUI Poland. Jak na razie (do połowy stycznia) organizator ten stosuje średnie ceny ofertowe, które są relatywnie bliższe cenom z sezonu 2021 (odchylenie niższe o około 45 złotych) niż cenom z pierwszego pandemicznego sezonu 2020 (odchylenie wyższe o około 80 złotych).

Sytuacja taka w obliczu bezwzględnie wyższego poziomu cen wycieczek niż w poprzednim sezonie, ale też wyższego poziomu kosztów daje na razie, w przypadku jej utrzymania, szanse na podobne lub nawet nieco lepsze wyniki branży niż osiągnięte w roku 2021.