SN: Klient może samodzielnie dochodzić odszkodowania z gwarancji

Czy klient niewypłacalnego biura podróży może samodzielnie dochodzić zwrotu środków z gwarancji ubezpieczeniowej? Jak orzekł Sąd Najwyższy jest to możliwe.

W uchwale z 19 maja, sygnatura akt III CZP 18/16 Sąd Najwyższy stwierdził, że Klient niewypłacalnego biura podróży jest legitymowany do dochodzenia od ubezpieczyciela zobowiązanego z tytułu gwarancji ubezpieczeniowej zwrotu wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną.

Zgodnie z unijną dyrektywą 90/314 w przypadku upadłości organizatora turystyki, klient powinien otrzymać pełen zwrot poniesionych kosztów. W Polsce wyglądało to nieco inaczej i klienci zwykle dostawali z powrotem mniejszą lub większą część poniesionych środków. Niektórzy z nich decydowali się wejść na drogę sądową i w postępowaniu odszkodowawczym uzyskać zwrot od Skarbu Państwa, tytułem szkody poniesionej przez nieprawidłową implementację unijnego prawa.

Powstaje także pytanie, czy samodzielne ubieganie się o zwrot z gwarancji nie wprowadzi dodatkowego chaosu, a przy tym nie spowoduje, że niektórzy klienci (pozywający bezpośrednio ubezpieczyciela) otrzymają zwrot w pełnej wysokości w przeciwieństwie do klientów, którzy otrzymają "dostępną" część rozdzieloną przez Marszałka? Może dojść także do sytuacji, kiedy klienci będą ubiegać się o zwrot zarówno zgłaszając się w Urzędzie Marszałkowskim, jak i bezpośrednio od ubezpieczyciela. Czysto teoretycznie wprowadzenie takiej możliwości może usprawnić proces wypłat, jednakże cała sprawa jest mocno skomplikowana i może wprowadzić jeszcze większe zamieszanie przy wypłacie zwrotów.

Wszystkim, którzy otrzymali niepełny zwrot pozostanie ubieganie się o odszkodowanie od Skarbu Państwa za poniesione straty w wyniku nieprawidłowej implementacji dyrektywy 90/314. W ponad 50 tego typu przypadkach, sąd przyznał rację turystom i zasądził im odszkodowanie w wysokości różnicy pomiędzy poniesionymi stratami, a kwotą którą otrzymali z gwarancji ubezpieczeniowej. W praktyce może to wyglądać w ten sposób, że bardziej przedsiębiorczy poszkodowani mogą otrzymać zwrot poniesionych kosztów wcześniej (o ile proces przeciwko ubezpieczycielowi potrwa krócej niż rok), natomiast pozostali nieco mniej później lub wcale, jeżeli nie wejdą na drogę sądową. Warto zauważyć, że unijna dyrektywa przyznaje prawo do zwrotu poniesionych kosztów każdemu, niezależnie od stopnia jego przedsiębiorczości i znajomości prawa.