Komisja Europejska rozluźni ograniczenia dot. pomocy państwa

Komisja Europejska przyjęła tymczasowe ramy prawne umożliwiające państwom członkowskim wykorzystanie pełnej elastyczności przewidzianej w przepisach dotyczących pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście epidemii COVID-19.

Wraz z wieloma innymi środkami wsparcia, które mogą być stosowane przez państwa członkowskie zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi pomocy państwa, tymczasowe ramy prawne umożliwiają państwom członkowskim zapewnienie dostępności do wystarczającej płynności wszystkim rodzajom przedsiębiorstw oraz zachowanie ciągłości działalności gospodarczej w trakcie i po zakończeniu epidemii COVID-19.

Skutki gospodarcze epidemii COVID-19 są poważne. Musimy działać szybko, aby w największym możliwym stopniu poradzić sobie z jej skutkami. Musimy przy tym działać w sposób skoordynowany. Nowe tymczasowe ramy prawne umożliwiają państwom członkowskim wykorzystanie pełnej elastyczności, jaką przewidują zasady pomocy państwa, w celu wsparcia gospodarki w tym trudnym czasie - powiedziała wiceprzewodnicząca Komisji odpowiedzialna za politykę konkurencji,Margrethe Vestager.

Zgodnie z tymczasowymi ramami prawnymi dotyczącymi pomocy państwa na rzecz wsparcia gospodarki w kontekście epidemii COVID-19, których podstawę stanowi art. 107 ust. 3 lit. b) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, uznaje się, że w całej gospodarce UE występują poważne zakłócenia. Aby temu zaradzić, tymczasowe ramy prawne przewidują pięć rodzajów pomocy:

1. dotacje bezpośrednie, selektywne korzyści podatkowe oraz zaliczki: państwa członkowskie będą mogły ustanowić programy, w ramach których przedsiębiorstwom będzie można przyznać do 800 000 euro na zaspokojenie pilnego zapotrzebowania na płynność;
   
2. gwarancje państwowe na pożyczki zaciągnięte przez przedsiębiorstwa w bankach: państwa członkowskie będą mogły udzielać gwarancji państwowych, aby zapewnić możliwość udzielania przez banki pożyczek klientom, którzy ich potrzebują;
   
3. subsydiowane pożyczki ze środków publicznych dla przedsiębiorstw: państwa członkowskie będą mogły udzielać przedsiębiorstwom pożyczek o korzystnych stopach oprocentowania. Pożyczki te mogą pomóc przedsiębiorstwom w zaspokojeniu pilnych potrzeb kapitałowych i inwestycyjnych;
   
4. gwarancje dla banków kierujących pomoc państwa do gospodarki realnej: niektóre państwa członkowskie planują wykorzystać istniejące zdolności banków w zakresie udzielania pożyczek jako kanał wsparcia dla firm, w szczególności dla małych i średnich przedsiębiorstw. Przedmiotowe ramy jasno stanowią, że taka pomoc jest uznawana za pomoc bezpośrednią dla klientów banków, a nie dla samych banków, i zawierają wytyczne dotyczące sposobu minimalizowania zakłócenia konkurencji między bankami;
   
5. krótkoterminowe ubezpieczenia kredytów eksportowych: ramy te wprowadzają dodatkową elastyczność, jeśli chodzi o sposób wykazywania, że określone kraje są wolne od ryzyka zbywalnego, umożliwiając tym samym udzielanie przez państwo, w razie potrzeby, krótkoterminowych ubezpieczeń kredytów eksportowych.

Ze względu na ograniczoną wielkość budżetu UE większość środków na walkę z tym kryzysem będzie pochodziła z budżetów państw członkowskich. Tymczasowe ramy pomogą ukierunkować wsparcie dla gospodarki, ograniczając jednocześnie negatywny wpływ na równe warunki działania na jednolitym rynku.

Tymczasowe ramy prawne obejmują w związku z tym szereg zabezpieczeń. Przewidują na przykład powiązanie subsydiowanych pożyczek lub gwarancji dla przedsiębiorstw ze skalą ich działalności gospodarczej poprzez odniesienie do kwoty wynagrodzeń, obrotu lub zapotrzebowania na płynność, a także do korzystania ze wsparcia publicznego w zakresie kapitału obrotowego lub inwestycyjnego. Pomoc ta powinna zatem umożliwić przedsiębiorstwom przetrwanie pogorszenia koniunktury i przygotowanie gruntu pod trwałe ożywienie.

Tymczasowe ramy uzupełniają wiele innych, dostępnych już dla państw członkowskich, możliwości łagodzenia skutków społeczno-gospodarczych epidemii COVID-19, zgodnie z unijnymi zasadami pomocy państwa. Państwa członkowskie mogą na przykład wprowadzić z korzyścią dla przedsiębiorstw ogólnie obowiązujące zmiany (np. odroczenie podatków lub subsydiowanie skróconego czasu pracy we wszystkich sektorach), które nie wchodzą w zakres zasad pomocy państwa. Mogą również przyznawać przedsiębiorstwom rekompensaty za szkody poniesione z powodu epidemii COVID-19 oraz bezpośrednio w jej rezultacie. Może to być przydatne w kontekście wsparcia szczególnie dotkniętych sektorów, takich jak transport, turystyka, hotelarstwo i handel detaliczny.

Ramy będą obowiązywać do końca grudnia 2020 r. W celu zapewnienia pewności prawa Komisja dokona ich oceny przed upływem tego terminu, jeżeli zajdzie taka potrzeba.