Odszkodowanie za opóźniony lot musi być wypłacane wyłącznie w euro?

Sprawy o odszkodowanie za opóźnienie samolotu nie zawsze są łatwe. Czasem o wyroku mogą zaważyć detale. Np. to w jakiej walucie pasażer ubiega się o odszkodowanie.

Właśnie z takim zagadnieniem musiał zmierzyć się Sąd Okręgowy w Gliwicach. Sąd rozpoznawał apelację od wyroku, przyznającego pasażerce odszkodowanie za opóźniony lot, w wysokości ponad 1,6 tys. złotych (równowartość 400 euro, liczona po kursie NBP z odpowiedniego dnia). Samolot powódki był opóźniony o 19 godzin. Przewoźnik odmówił wypłaty odszkodowania, tłumacząc opóźnienie nieprzewidzianą, zagrażającą bezpieczeństwu lotu usterką techniczną samolotu. Sąd pierwszej instancji przychylił się do opinii strony powodowej.

Apelację od tego wyroku wywiódł przewoźnik, zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego, konkretnie 358 § 1 i 2 k.c. przez jego błędną wykładnię, a w konsekwencji uznanie, że w przypadku zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, w sytuacji gdy z zasady walutowości, określonej w art. 358 § 1 k.c. nie wynika uprawnienie wierzyciela do wyboru waluty, w której ma być spełnione świadczenie, gdyż jest to zobowiązanie przemienne w rozumieniu art. 365 § 1 k.c. Skarżący domagał się zmiany wyroku przez oddalenie powództwa oraz zasądzenia od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy uznał apelację przewoźnika za uzasadnioną. Należało uznać, że Sąd pierwszej instancji dokonał błędnej wykładni art. 358§2 k.c. Wierzycielowi nie przysługuje bowiem wynikające wprost z ustawy uprawnienie do wyboru waluty w jakiej świadczenie ma być spełnione, także w razie opóźnienia dłużnika. Z okoliczności niniejszej sprawy nie wynikało natomiast aby pozwany dłużnik w ogóle dokonał wyboru waluty. Strony nie ustaliły także zgodnie aby prawo do dokonania takiego wyboru uzyskała powódka. Tym samym jako wierzycielka, nie mogła ona domagać się od pozwanego spełnienia świadczenia w walucie polskiej. Ponieważ z takim żądaniem wystąpiła podlegało ono oddaleniu, jako sprzeczne z normą art. 358 k.c. - Uznał sąd w uzasadnieniu wyroku o sygnaturze III Ca 1842/16. Z pełną treścią wyroku można zapoznać się pod adresem orzeczenia.ms.gov.pl

Na marginesie zaznaczyć trzeba, że Sąd Okręgowy rozpoznający apelację w niniejszej sprawie nie podziela przedstawionego w odpowiedzi na apelację stanowiska, że zastosowanie winna znaleźć wykładnia celowościowa art. 358 § 2 k.c. Wykładnię taką stosuje się bowiem wówczas, gdy wykładnia językowa nie daje jednoznacznych wyników, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca. Literalne brzmienie przepisów przywołanego rozporządzenia nie uprawnia do przyjęcia dopuszczalności dochodzenia odszkodowania w innej walucie niż euro. Racjonalny europejski ustawodawca niewątpliwie wydając rozporządzenie zdawał sobie sprawę, że nie wszystkie kraje Wspólnoty Europejskiej posługują się jednolitą walutą euro. Gdyby zatem dopuszczał wypłatę odszkodowania w innej walucie państwa członkowskiego stosowne zastrzeżenie umieściłby w przepisie art. 7 rozporządzenia - postanowił sąd, oddalając powództwo.

Uwzględniając charakter sprawy, to że powódka miała w niej status konsumenta oraz powoływane przez strony rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych rozstrzygających o podobnych roszczeniach, Sąd Okręgowy na zasadzie art. 102 k.p.c. nie obciążył powódki kosztami procesu oraz obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego na rzecz pozwanej.

Warto zauważyć, że sąd w ogóle nie rozpatrywał tego, czy powódce należy się odszkodowanie. Powództwo zostało oddalone tylko ze względu na to, że powódka wniosła o wypłatę w złotówkach, a nie w euro, a unijne rozporządzenie określa stawki odszkodowań właśnie w tej walucie. Oczywiście polskie prawo nie jest precedensowe i fakt, że sąd w Gliwicach wydał taki wyrok, nie oznacza, że sądy w innych częściach kraju będą orzekać tak samo.