Unia przygotowuje zmiany w systemie opłat drogowych

Negocjatorzy Parlamentu Europejskiego i Rady UE osiągnęli porozumienie w sprawie nowych zasad pobierania opłat drogowych. Przepisy mają dotyczyć zarówno ciężarówek, autobusów, jak i samochodów osobowych. Intencją europejskiego ustawodawcy jest przejście z pobierania opłat w oparciu o czas do pobierania opłat w oparciu o faktycznie przejechaną odległość.

Tymczasowe porozumienie osiągnięte w środę, 16 czerwca pomiędzy negocjatorami Parlamentu Europejskiego i Rady uaktualni zasady określające opłaty, jakie państwa członkowskie UE mogą nakładać na ciężarówki, ale także autobusy i samochody osobowe korzystające z dróg transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T). Celem nowych przepisów jest przejście z systemu opłat za korzystanie z dróg opartego na czasie na system oparty na odległości lub na rzeczywistym przebiegu kilometrów, aby lepiej odzwierciedlić zasady "zanieczyszczający płaci" i "użytkownik płaci".

Ponadto, aby zachęcić do szerszego korzystania z pojazdów bardziej przyjaznych dla środowiska, zgodnie z nowymi przepisami kraje UE będą musiały ustalić różne stawki opłat drogowych w oparciu o emisje CO₂ dla samochodów ciężarowych i autobusów, gdy tylko zostaną ustalone dodatkowe zasady dotyczące klas emisji dwutlenku węgla dla pojazdów. Prawdopodobnie nastąpi to 2023 r., .

Europosłowie uznali, że państwa członkowskie będą stopniowo wycofywać "winiety" (opłaty drogowe uzależnione od czasu) w całej sieci bazowej TEN-T od 2029 roku dla pojazdów ciężarowych (ciężarówek, tirów i autobusów) i zamiast tego zaczną stosować opłaty drogowe (opłaty uzależnione od odległości). Państwa członkowskie będą jednak nadal mogły zachować winiety dla określonych części tej sieci, jeżeli wykażą, że nowy sposób pobierania opłat oznaczałby nieproporcjonalnie wysokie koszty w stosunku do spodziewanych przychodów.

Aby zapewnić równe traktowanie i uczciwą konkurencję, nowe przepisy zostaną rozszerzone nie tylko na autobusy, ale również na mniejsze pojazdy. Państwa UE, które zdecydują się na pobieranie opłat od tych pojazdów, będą mogły stosować systemy opłat lub winiet. Aby zapewnić sprawiedliwe traktowanie okazjonalnych użytkowników i kierowców z innych państw UE, w umowie tymczasowej przewidziano również krótsze okresy ważności (jeden dzień, tydzień lub 10 dni) oraz pułapy cenowe dla "winiet", które można nałożyć na samochody osobowe.

Pięć lat po wejściu w życie tych przepisów Komisja oceni praktykę pobierania opłat od lekkich pojazdów dostawczych, aby zdecydować, czy samochody dostawcze wykorzystywane do celów komercyjnych powinny stosować te same modele opłat co samochody ciężarowe oraz czy powinny istnieć bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące opłat drogowych dla samochodów prywatnych.

Trzy lata po wejściu w życie uzgodnionych zasad, państwa członkowskie będą publicznie informować o opłatach za przejazd i opłatach za korzystanie z infrastruktury pobieranych na ich terytorium, w tym o sposobie wykorzystania tych przychodów.

Nowe zasady stanowią kamień milowy w realizacji ambitnej polityki dekarbonizacji, którą ustaliliśmy na początku kadencji tego Parlamentu. Dlatego też jestem bardzo zadowolony z porozumienia, jakie osiągnęliśmy w sprawie przeznaczenia niektórych opłat za przejazd. Państwa członkowskie, przy pełnym poszanowaniu ich autonomii, będą teraz dysponować narzędziami, których potrzebują, aby być aktywnymi graczami w rozwiązywaniu wielkich wyzwań środowiskowych, przed którymi stoimy. Zlikwidowanie winiet ujednolici system, który obecnie jest nadmiernie rozdrobniony. Wyślemy światu transportu wyraźny sygnał zachęcający do korzystania z bardziej ekologicznych pojazdów. Bardzo się cieszę, że udało mi się doprowadzić do wprowadzenia jednodniowej winiety dla wszystkich pojazdów będących w ruchu, co pozwoli podróżującym tranzytem płacić uczciwą cenę za przejazd. Jest to również pozytywna zmiana dla turystyki: gwarantuje ona, że podróżni nie będą karani - powiedział poseł sprawozdawca Giuseppe Ferrandino.