Niedźwiedzie przestrzegają turystów

Cukierki, słodkie napoje, owoce niesione w plecaku i resztki pozostawione w samochodzie - to nie lada przysmaki dla niedźwiedzi brunatnych. Kto nie chce mieć z nimi do czynienia, niech czym prędzej wyniesie je z Tatrzańskiego Parku Narodowego - przestrzegają "Niedźwiedzie z TPN-u."

 
Na Podhalu trwa "niedźwiedzia" kampania społeczna Tatrzańskiego Parku Narodowego, która przypomina turystom, jak zachowywać się podczas wędrówki po górach, ale też zwraca uwagę na to, że powinni odnosić się z należytym szacunkiem do przyrody. Porządku w Tatrach pilnują obecnie wykreowane na potrzeby informacyjne kampanii "Niedźwiedzie z TPN-u", czyli najwierniejsi kibice Dzikiej Natury. W Tatrzańskim Parku Narodowym żyje wiele gatunków zwierząt; niedźwiedzie są największymi drapieżnikami na tym terenie i należy przestrzegać pewnych zasad, aby nie spotkać się z ich gniewem.
 
Niedźwiedzie nie są zwierzętami towarzyskimi. Unikają spotkań ze swoimi braćmi, ale też pamiętając o polowaniach i działaniach kłusowników, nie przepadają za ludźmi. I to do tego stopnia, że są w stanie wykorzystać zapomniane umiejętności, jak niedźwiedź, który wyczuwając turystów wskoczył do Morskiego Oka i przepłynął wzdłuż brzegu, aby ich ominąć.
 
Świetny węch jest mocnym atutem tych zwierząt, ale często prowadzi je także do zguby. Zmysł ten informuje osobnika nie tylko o padlinie zakopanej w lawinie, ale i o papierkach pozostawionych przez turystów na szlaku, które nie są najzdrowszym pokarmem dla dzikich zwierząt. Aby wzmocnić swoje wrażenia, niedźwiedzie stają na tylnych łapach, mogąc wtedy wyczuć zapach z dalszej odległości. Jedzenie pozostawione w samochodzie stojącym na parkingu nie jest dla nich niedostępne. Niedźwiedzie to wyjątkowo inteligentne zwierzęta - szybko się uczą na bazie doświadczeń. Bez problemu potrafią dostać się do zamkniętych samochodów. Najczęściej wdrapują się na dach i skaczą po nim tak długo, aż któraś z szyb pęknie.
 
"Zdarzyło się, że turyści po powrocie ze szlaku zastali zniszczony samochód, pomstując przy tym na łakome zwierzęta. Ale niedźwiedzie wyczuwają tylko niepokornych turystów, czyli tych, którzy pozostawiają jedzenie i śmieci w samochodzie lub na szlaku. Pojazdy pozostałych są bezpieczne" - mówi Szymon Ziobrowski, dyrektor TPN.
 
Jednym z najbardziej niebezpiecznych procesów wynikających z kontaktu z ludźmi jest dla niedźwiedzi synantropizacja. Polega na tym, że zwierzęta pozbywają się strachu przed ludźmi, podchodząc do nich coraz bliżej i zmieniając przy tym swoje naturalne zachowania. Niedźwiedzie, które ulegają synantropizacji, rezygnują z pokarmu, jaki mogą znaleźć w górach na rzecz resztek jedzenia czy papierków po cukierkach pozostawionych przez turystów.

Z czasem stają się coraz śmielsze, żerują w śmietnikach, pasiekach, a nawet włamują się do schronisk. Synantropizacja jest o tyle groźna, że można ją zatrzymać jedynie w pierwszej fazie. Im dłużej zwierzęta przyzwyczajają się do kontaktu z ludźmi, tym trudniej jest je oduczyć niepożądanych zachowań.

Znane są wyczyny niedźwiedzicy określanej jako "Pięćsetka", która od 2000 roku zaczęła pojawiać się w Dolinie Roztoki. Podczas jednego z wypadów udało się jej wynieść z zaplecza schroniska w Pięciu Stawach kilkanaście beczek ze słodkim napojem, które później otwierała i wraz z młodymi zlizywała zawartość. To jej zawdzięczamy zakaz poruszania się po zmroku szlakiem prowadzącym do schronisk w Morskim Oku i Dolinie Pięciu Stawów.
 
Aby uniknąć sytuacji, które stanowią zagrożenie zarówno dla niedźwiedzi, jak i dla ludzi, Tatrzański Park Narodowy podjął się resocjalizacji jednych i drugich. W tym celu zlikwidowano kosze na śmieci stojące przy szlakach, a te posiadane przez schroniska muszą być specjalnie zabezpieczone i po zmroku opróżniane. Wprowadzono także elektryczne pastuchy - niedźwiedź sprawdza wszystko swoim wyjątkowo unerwionym nosem. Ewentualny kontakt z pastuchem może być dla niego bardzo nieprzyjemny.
 
W kolejnej części kampanii społecznej na rzecz niedźwiedzia brunatnego Tatrzański Park Narodowy uruchamia również kampanię kinową. W spocie zrealizowanym w poetyce trailera narrator przestrzega przed łamaniem zasad panujących w Tatrach, a "Niedźwiedzie z TPN-u" domagają się szacunku dla dzikiej natury.