Kolej nie wykorzystuje potencjału - raport

Turystyczny potencjał polskich kolei regionalnych nie jest wykorzystywany - twierdzą eksperci Instytutu Koźmiana, autorzy raportu dotyczącego turystyki kolejowej.

Lokalne połączenia kolejowe mogą stać się podstawą turystyki regionalnej. Niskie koszty, możliwość zabrania ze sobą sprzętu sportowo-rekreacyjnego i przewidywalność kursowania pociągów to poważne atuty kolei, zarówno dla turysty indywidualnego jak i zorganizowanych grup. Ruch turystyczny jest w stanie zapełnić pociągi w weekendy i w sezonie urlopowym, kiedy kolejki dojazdowe kursują niemal puste.

Najpowszechniej występującą formą jest udostępnianie turystom zabytkowych obiektów kolejowych. Popularne są skanseny, muzea czy zabytkowe linie normalno - i wąskotorowe, a od pewnego czasu również linie drezynowe. Pod tym względem polskie koleje nie odbiegają zbytnio od oferty innych krajów Unii Europejskiej. Wielu przewoźników posiada też w swej ofercie szereg udogodnień dla podróżnych korzystających z pociągów w celach rekreacyjnych - jak bilety weekendowe, grupowe czy bezpłatny przewóz roweru.

Znacznie gorzej prezentuje się oferta własnych produktów turystycznych polskich przewoźników kolejowych. Brakuje całościowej koncepcji zagospodarowania turystów przez koleje, tak na szczeblu centralnym, jak i lokalnym. Aby odmienić ten stan konieczne są inwestycje, które można podzielić na dwie podstawowe kategorie: infrastrukturalne i informacyjno-promocyjne.

Do pierwszej grupy należeć będą działania zmierzające w kierunku dostosowania infrastruktury, sieci kolejowej i taboru do potrzeb turystów.
W grupie drugiej znajdą się działania utrwalające obraz lokalnych połączeń kolejowych jako podstawy regionalnej turystyki i krajoznawstwa, a także wprowadzanie zaawansowanych i dostosowanych do nowoczesnych technologii form informacji turystycznej, dostępnych dla jak największej rzeszy użytkowników.

Jakie korzyści dla operatorów kolejowych oraz samorządów płyną z obsługi ruchu turystycznego?
- Większe obsadzenie pociągów w okresach międzyszczytowych oraz sezonie wakacyjnym. Obecnie wiele połączeń kolejowych funkcjonuje głównie jako dojazd do pracy. Po godzinach szczytu i w weekendy wiele pociągów jeździ pustych, co generuje koszty i podnosi nierentowność kolei lokalnych. Aby zminimalizować straty, operatorzy decydują się na redukcję kursów w tych okresach. W ten sposób infrastruktura kolejowa wykorzystana jest w niewystarczającym stopniu.

- Redukcja korków i brak konieczności stałej rozbudowy parkingów w okolicach atrakcji turystycznych. Do wielu miejsc wartych odwiedzenia na obszarach wiejskich od lat istnieją połączenia kolejowe, które mogłyby przejąć znaczną część turystów dojeżdżających samochodami,

- Brak degradacji środowiska w miejscach popularnych turystycznie, spowodowanej masowym parkowaniem samochodów i ruchem kołowym w miejscach do tego nieprzeznaczonych,

- Ruch turystyczny wymaga wyższych standardów obsługi niż krótkodystansowe przewozy o charakterze typowo komunikacyjnym. Turysta z reguły wymaga większego komfortu, potrzebuje też szeregu udogodnień (np. przewóz rowerów) i infrastruktury rekreacyjno-gastronomicznej w miejscu docelowym. Zorientowanie na ruch turystyczny pozwoliłoby zarówno przewoźnikom, jak i samorządom (nierzadko będącym właścicielami spółek kolejowych) na pozyskiwanie większych funduszy ze środków publicznych oraz unijnych na modernizację taboru i dostosowywanie infrastruktury do potrzeb ruchu turystycznego.

- Kolej może stanowić znakomite narzędzie zarządzania ruchem turystycznym. Za pomocą dogodnych połączeń kolejowych, odpowiedniej polityki cenowej oraz promocji władze lokalne mogłyby kształtować świadomą politykę turystyczną w regionie oraz sterować ruchem turystycznym zgodnie z potrzebami i możliwościami. W przypadku nadmiernego obciążenia turystami jednej destynacji (jak Zakopane, Sopot czy Kazimierz Dolny) lokalny samorząd mógłby uruchomić szereg wycieczek kolejowych do innych miejsc, niedocenianych przez turystów,

- Tworzenie pomiędzy usługodawcą (operatorem kolejowym) a konsumentem (turystą) mocniejszej więzi niż w przypadku usług wyłącznie komunikacyjnych. Mało kto identyfikuje się personalnie z dostawcą towaru lub usługi o charakterze typowo użytkowym, jak standardowy przewóz osób. Produkt turystyczny odwołuje się do znacznie szerszej gamy potrzeb klienta: zaspokaja jego wyższe potrzeby, umożliwia mu zagospodarowanie wolnego czasu, odwołuje się do indywidualnych upodobań, pasji i osobowości klienta. Produkt turystyczny ma też charakter lifestylowy, dzięki czemu jest znacznie bardziej rozpoznawalny. Rozpoznawalność marki danego przewoźnika kolejowego oraz więź użytkowników z tą marką wpłyną w oczywisty sposób na wybór usług tego właśnie oferenta, nawet gdyby konkurent oferował podobny produkt na zbliżonych zasadach.

Pełny raport można przeczytać tutaj www.kurierkolejowy.eu