Jak koronawirus wpłynął na ceny w biurach i u niskokosztowych przewoźników?

O wpływie koronawirusa na ceny w biurach podróży przekonuje Instytut Badania Rynku Turystycznego Traveldata, w przygotowanej przez siebie analizie cen wyjazdów turystycznych.

Koronawirus bardzo silnym czynnikiem wpływu na koniunkturę i ceny w turystyce

Gwałtowny wzrost świadomości zagrożenia związanego z koronawirusem nastąpił podczas weekendu 22-23 lutego na skutek informacji o znaczącym wzroście zachorowań w Europie, w tym zwłaszcza we Włoszech, które stały się największym ogniskiem zachorowań na naszym kontynencie.
Spowodowało to głęboki niepokój rynków i bardzo głęboką tygodniową przecenę indeksów, a jeszcze większą spółek bezpośrednio lub pośrednio związanych z turystyką, jak również głęboki niepokój turystów, w tym klientów biur podróży.

Informacje fatalne i korzystne

W tej kwestii warto zwrócić uwagę na przynajmniej dwa aspekty. Pierwszy emocjonalny, który polega na niewłaściwym zachowaniu się części mediów, które z zagrożenia koronawirusem usiłują uczynić temat do wyciągania korzyści komercyjnych lub politycznych. W tym ostatnim aspekcie niechlubnym i dość odosobnionym przypadkiem jest niestety Polska.

W porównaniu z innymi krajami, w tym nawet z bardzo dużą liczbą zachorowań jak np. Francja (204 w tym 4 osoby zmarłe), gdzie panuje spokojna i rzeczowa atmosfera odpowiadająca powadze problemu, w Polsce gdzie stwierdzono jeden tego typu przypadek, sprawa koronawirusa stała się areną bezpardonowej walki politycznej.

Obecne kłopoty biur podróży biorą się w dużej części właśnie z negatywnego nakręcania emocji związanych z potencjalną epidemią, która z kolei zdecydowanie wzmacnia obawy obywateli związane z tym problemem.

Drugi aspekt racjonalny odnosi się do przebiegu epidemii w różnych rejonach świata. Jest on na szczęście mniej więcej zgodny z bazową wersją przypuszczeń bazujących na cyfrowych symulacjach przebiegu zakażeń i przypadków śmiertelnych, o czym była mowa w naszym materiale z 27 lutego. Znalazła się tam teza, że w Chinach epidemia weszła już w fazę schyłkową, a liczba dziennych zgonów powinna spaść do poniżej 20 w okresie do mniej więcej 10-12 marca. Obecny rozwój sytuacji wskazuje, że jest to scenariusz całkiem prawdopodobny.

Odnośnie Europy scenariusz modelowy zakłada stopniowy wzrost zachorowań i zgonów z apogeum w pobliżu końca tego miesiąca i stopniowe przechodzenie do fazy schyłkowej.

Na razie wtorek był dniem, w którym liczba podanych przypadków zachorowań w Europie (604) już bardzo znacznie przekroczyła ich liczbę w Chinach (126), a liczby przypadków śmiertelnych bardzo zbliżyły się do siebie: Europa - 28, Chiny - 33. Być może już w tym tygodniu (możliwe, że nawet we środę lub czwartek) krzywe zgonów w tych obszarach ulegną przecięciu.

Istotne kwestie z zakresu cen turystycznych imprez

Zestawienie obejmuje po raz czternasty w tym roku porównanie cen dla wylotów w wysokim sezonie letnim 2020 definiowanym jako pierwszy pełny tydzień sierpnia (03.08-09.08 2020), zebranych w dniu 27 lutego 2020 z cenami dla tego samego okresu zebranych w dniu 20 lutego 2020, a w porównaniach cen rok do roku z cenami zebranymi w dniu 28 lutego 2019 roku.

W minionym tygodniu, dla wycieczek z wylotami pomiędzy 3 i 9 sierpnia 2020, średnia cena spadła o 3 złote. Był to już siódmy spadek bieżących cen w tym sezonie. Poprzednie wyniosły 10, 23, 11 i 15 złotych oraz po jednym złotym (przed czterema i dziewięcioma tygodniami). Oznacza to, że od ponad miesiąca średnie ceny wycieczek na sezon letni 2020 znajdują się w średnioterminowym trendzie spadkowym. Największa zniżka cen w minionym tygodniu wystąpiła na drogiej w tym sezonie wyspie Lanzarote - o średnio 134 złote, zaś w mniejszej skali taniały Rodos i Maroko - o średnio 74 i 46 złotych. Niespodziewanie duży wzrost cen odnotowano w ostatnim tygodniu na Tureckiej Riwierze - o 131 złotych, a znacznie już mniejsze na greckich wyspach Kreta i Zakynthos - o 34 i 31 złotych.

W takim samym okresie przed rokiem i dwoma laty bieżące ceny wycieczek ogółem odpowiednio spadły o 13 i wzrosły o 30 złotych.

Ostatni tydzień przyniósł na najważniejszych kierunkach dla wylotów w dniach 3-9 sierpnia 2020 ponownie przewagę spadków cen wycieczek. Tym razem wyraźnie największe z nich miały miejsce na Wyspach Kanaryjskich - o średnio 47 złotych. Na tym kierunku średnie ceny stały się najniższe od pierwszego tygodnia listopada.

W Grecji po trzech kolejnych spadkach w sumie o 136 złotych i jednorazowym wzroście o 12 złotych w tygodniu ubiegłym, średnie ceny ponownie spadły, tym razem stosunkowo niewiele - o 9 złotych. Również nieduży spadek odnotowano w Bułgarii, w której średnie ceny obniżyły się o 11 złotych (przed tygodniem o 25 złotych).

Dość istotnie wzrosły natomiast ceny w Turcji - o średnio 32 złote (poprzednio wzrosły o 2 złote), a w mniejszym stopniu na kierunkach egipskich - o średnio 8 złotych (poprzednio spadły o 22 złote).

Ostatni spadek ogółu cen (o średnio 3 złote) wpisuje się w przedłużającą się bardziej generalną tendencję do stopniowego słabnięcia dynamiki cen wycieczek. Nie był on jednak duży, co należy jednak wiązać z końcówką miesiąca, gdy nie dokonuje się już większych korekt, a które następowały zwykle z początkiem marca. W ubiegłym sezonie ceny wzrosły wtedy o średnio 52 złote lecz obecnie z powodu osłabienia popytu wywołanego m.in. zagrożeniem epidemią koronawirusa można się spodziewać innych reakcji organizatorów.

Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów w pierwszym tygodniu sierpnia 2020 pokazuje, że obecna średnia cena była wyższa wobec średniej ceny dla poprzedniego sezonu o 32 złote. Był to kolejny najsłabszy roczny wzrost cen w tym od początku sprzedaży lata. Poprzedni dotychczas najmniejszy o 44 złote miał miejsce przed tygodniem, zaś największy przed 11 tygodniami i wyniósł 224 złote. W minionym tygodniu największy roczny wzrost cen odnotowano w Tunezji kontynentalnej - o 207 złotych. Po siedmiu kolejnych tygodniach z pozycji lidera rocznych wzrostów cen ustąpiła wyspa Lanzarote, gdzie ceny wzrosły o średnio 198 złotych, a duża zwyżka cen miała też miejsce na Fuerteventurze - o średnio 182 złote. Kierunkiem, na którym odnotowano największe zniżki cen wycieczek była (szósty raz z rzędu) Malta, gdzie spadły one w ujęciu rocznym o średnio 344 złotych. Znacząco mniejsze średnie zniżki cen trzeci raz z rzędu odnotowano na Korfu i Gran Canarii - o 165 i o 106 złotych.

W adekwatnym okresie sezonu przed rokiem i dwoma laty ceny wycieczek w ujęciu rocznym były odpowiednio wyższe o 25 i niższe o 15 złotych.
W zakresie oddziaływania cen paliwa lotniczego (ponoszonych według cen z okresu przed wylotem lub wcześniejszych z uwzględnieniem ewentualnego zabezpieczenia) oraz sytuacji w zakresie kursów głównych walut, to sytuacja z punktu widzenia organizatorów w porównaniu z okresem sprzed roku kolejny raz była znacznie korzystniejsza niż przed rokiem.

Cena paliwa lotniczego wyniosła w ubiegłym tygodniu 2,42 zł/litr wobec 2,69 zł/litr przed rokiem, a zatem była od niej niższa o 10 procent, podczas gdy przed tygodniem była niższa o 8,4 procent, a przed dwoma o 6,7 procent. Jednocześnie w relacji z euro i amerykańskim dolarem złoty był w minionym tygodniu w porównaniu rocznym dla uśrednionych rozliczeń turystycznych słabszy o prawie jeden procent (w poprzednich dwóch zestawieniach był odpowiednio słabszy o 0,2 i silniejszy o 0,6 procent).

Wymienione czynniki przyniosły nadal łączny pozytywny rezultat dla organizatorów, a ich wpływ na średnią zmianę kosztów cen wycieczek zawarł się w przybliżeniu w przedziale -15/-25 złotych, czyli był nieco mniejszy iż przed tygodniem (-25/-35 złotych) i dwoma tygodniami (-30/-40 złotych).
Jak przewidywaliśmy we wcześniejszych materiałach okres znacznie wyższych tegorocznych cen paliwa lotniczego, wobec cen przed rokiem nie trwał zbyt długo, a perspektywy w tym względzie nadal są relatywnie korzystne do czego przyczynia się negatywny wpływ epidemii tzw. koronawirusa w Chinach na globalną gospodarkę i nadal mocno kulejąca koniunktura gospodarcza w strefie euro.

Należy pamiętać, że oddziaływania zmian cen paliwa i walut na ceny wycieczek w zależności od touroperatora są mniej lub więcej opóźnione (m.in. przez kontrakty zabezpieczające i politykę marż), a ich skutki należy traktować w uśrednionych kategoriach docelowych (asymptotycznych).





Wśród dwóch wiodących kierunków, na których dla wyjazdów w pierwszym tygodniu sierpnia 2019 utrzymywały się w tym i w poprzednim sezonie wysokie zwyżki średnich cen wycieczek, czyli w Egipcie i Turcji, podobnie jak przed tygodniem w czołówce pozostał już tylko ten pierwszy. W minionym tygodniu średni roczny wzrost cen wyniósł tam 130 złotych, a na kierunkach tureckich po jednotygodniowym rocznym spadku cen w rozmiarze 3 złotych powrócił niewielki wzrost, który wyniósł 12 złotych.

Od drugiej części poprzedniego sezonu letniego pod względem wzrostów średnich cen wycieczek z wymienionymi kierunkami stale konkurowała Grecja, która często plasowała się w tym względzie pomiędzy odnotowanymi na obu tych kierunkach. Tym razem było inaczej, gdyż na kierunkach greckich zagościł nieduży spadek cen, który wyniósł 4 złote.

Drugi najbardziej znaczący (większy był tylko w Egipcie) wzrost cen wycieczek wobec poprzedniego sezonu notują Wyspy Kanaryjskie, na których wyniósł on 57 złotych (poprzednio było to 75 złotych). Kierunek ten wykazywał we wcześniejszym okresie przez 12 tygodni najwyższe zwyżki cen wśród 5 wiodących kierunków w polskiej zorganizowanej turystyce wyjazdowej, ale przed trzema tygodniami został wyprzedzony przez Egipt. Na jego obecną skalę rocznych zmian cen na tym kierunku bardzo istotny wpływ ma niska baza odniesienia sprzed roku, gdyż ceny wycieczek notowały wówczas bardzo znaczny spadek, który wyniósł 182 złote.

Obok Turcji niewielką skalę rocznego wzrostu cen prezentuje Bułgaria (o 11 złotych), w której nadal bardzo atrakcyjne ceny oferuje biuro TUI Poland, a od pewnego czasu również biuro Exim Tours. Jest to bardzo podobna sytuacja do w tym samym okresie przed rokiem i jest ona dodatkowo wzmacniana słabym popytem na wypoczynek w tym kraju ze strony turystów niemieckich.

Na mniej masowych kierunkach największe zwyżki średnich cen w ujęciu rocznym miały miejsce w Tunezji, gdzie wyniosły średnio 149 złotych. W mniejszej skali wrosły ceny na Cyprze i Majorce - o 70 i 52 złote, a na pozostałych kierunkach wystąpiły spadki. Były one umiarkowane w Maroku, Portugalii i Albanii - o odpowiednio 23, 55 i 59 złotych, a bardzo duże na Malcie - o średnio 344 złote.

Z perspektywy dwóch sezonów liczonych łącznie (czyli wobec sezonu 2018 dla wylotów w pierwszym tygodniu sierpnia) nadal zdecydowanie najbardziej zwyżkowały średnie ceny wycieczek do Egiptu - o średnio 426 złotych. W mniejszej skali drożały w tym ujęciu wycieczki do Tunezji i Turcji - o średnio 239 i 146 złotych, przy czym warto zauważyć, że Tunezja pod tym względem w ostatnich tygodniach znacznie już wyprzedziła Turcję.

W stosunkowo niedużej skali drożeją obecnie w tym ujęciu wyjazdy do Grecji i Bułgarii - o 27 i 24 złote. Na ceny tej drugiej nadal znaczną presję wywierają liczne i nisko wycenione oferty biura TUI Poland. Na ostatniej pozycji w tym ujęciu znalazły się Wyspy Kanaryjskie, gdzie pomimo tegorocznej dość istotnej zwyżki (o 57 złotych), średnie ceny wobec sytuacji sprzed dwóch lat są zdecydowanie niższe, a mianowicie o średnio 125 złotych, na co dominujący wpływ ma ubiegłoroczny ich spadek, który wyniósł 182 złote.

Spośród mniej masowych kierunków w ujęciu dwuletnim wzrosły jedynie ceny w Maroku - o średnio 177 złotych. Na pozostałych kierunkach ceny spadły, w najmniejszym stopniu na Majorce i w Portugalii - o 43 i 71 złotych, w nieco mniejszym na Cyprze - o 116 złotych, a największe dwuletnie średnie spadki cen w tym ujęciu ponownie zanotowano w Albanii i na Malcie, gdzie wyniosły one odpowiednio 232 i 242 złote.

Ceny z 27 lutego oddają jedynie małą część wpływu nagłego wzrostu obaw przed koronawirusem

Obecny materiał pokazuje ceny z mniej więcej środka tygodnia, który nastąpił po weekendzie 22-23 lutego, gdy po publikacji danych o postępach epidemii koronawirusa w Europie, w tym zwłaszcza we Włoszech, nagle uświadomiono sobie skalę zagrożenia nie w dalekich Chinach, czy Korei, która wydawała się dość abstrakcyjna, ale jak to się czasem mówi - tu i teraz.

Z powodu nagłości zmiany sytuacji, jak również z technicznego powodu, że większe zmiany cen są dokonywane zwykle na początku kolejnego miesiąca, ceny z 27 lutego zawarte w tym materiale oddają jedynie w niewielkim stopniu wpływ na nie tej całkowicie nowej sytuacji. Bardziej adekwatny obraz otrzymamy w kolejnym materiale tygodniowym przygotowanym na bazie danych z 5 marca tego roku.

W rocznych porównaniach średnich cen wycieczek wśród dużych i średnich organizatorów, w największym stopniu obniżyły się ceny w biurach Best Reisen i Prima Holiday, w których spadki wyniosły po około 90 złotych. Dość istotnie atrakcyjniejsze ceny oferowały też biura Grecos i Exim Tours, w których były one niższe o około 65 i 40 złotych, a nieznacznie biuro TUI Poland, w którym ceny w ujęciu rocznym były niższe o około 10 złotych. Inni organizatorzy proponowali wyższe średnie ceny niż przed rokiem w granicach od około 30 złotych (biuro Coral Travel) do ponad 300 złotych.
W tym co dla turystów ma większe znaczenie, a zatem w liczbie najatrakcyjniejszych poziomów bieżących cen wycieczek, czyli na pierwszym lub drugim miejscu na 24 kierunkach sezonu letniego i w trzech kategoriach hoteli, to na pozycji lidera nadal znajdowało się biuro TUI Poland z liczbą 42 ofert (poprzednio 45 ofert, przed rokiem 32, a przed dwoma laty 15 ofert). Organizator ten wyprzedzał biura Rainbow z liczbą 21 ofert (poprzednio 20 ofert, przed rokiem 25, a przed dwoma laty 14 ofert) oraz biuro Itaka z liczbą 20 ofert (poprzednio też 20 ofert, przed rokiem 23, a przed dwoma laty 30 ofert) .

Najwięcej atrakcyjnych cenowo ofert na kierunkach egipskich proponowały biura Coral Travel i TUI Poland - 6 i 4 oferty, na kierunkach greckich przodowały biura Itaka TUI Poland, Grecos i Coral Travel - wszystkie po 7 ofert, na kierunkach kanaryjskich biura TUI Poland - 10 ofert oraz Itaka i Rainbow - 6 i 5 ofert, a na tureckich biura TUI Poland - 4 oferty oraz Itaka i Coral Travel - po 3 oferty. W Tunezji zdecydowanie najwięcej atrakcyjnych ofert miało biuro Exim Tours - 6 ofert, natomiast w Bułgarii niezmiennie biura TUI Poland i Exim Tours - 3 i 2 oferty. W porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku biuro TUI Poland wzmocniło swoją ofertową pozycję w Egipcie, w Grecji i na Wyspach Kanaryjskich, biura Itaka i Rainbow w Turcji, a biuro Coral Travel w Grecji.

Instytut Traveldata przedstawia tabelę z czołówką biur podróży, które w ostatnim tygodniu po przekrojowo najkorzystniejszych cenach oferowały klientom imprezy turystyczne. W tego typu zestawieniach zachowana jest ścisła porównywalność oferowanych kierunków, a zatem biuro X, które sprzedaje jedynie konkretny zestaw kierunków jest porównywane ofertowo tylko i wyłącznie z tymi właśnie kierunkami w pozostałych biurach.

W lutym w odróżnieniu od sytuacji w poprzednich sezonach zmiany w ofertach poszczególnych organizatorów były generalnie stosunkowo niewielkie, a w szczególności dotyczyło to zestawienia ostatniego. Z tego powodu skład pierwszej piątki w czternastym zestawieniu dla sezonu letniego 2020 pozostał bez zmian. Na czele tabeli, podobnie jak poprzednio, widnieje ta sama trójka liderów liderów, czyli biura TUI Poland, Grecos i Coral Travel w identycznej kolejności jak przed tygodniem. Co więcej, nie było zmian na pozycjach czwartej i piątej, jak również na pozycjach od szóstej do jedenastej, czyli już poza obrębem zestawienia.

Jedyną wartą wzmianki różnicą jest poprawa pozycji konkurencyjnej biura Coral Travel, która wynika z umiarkowanej obniżki cen wycieczek w tym biurze w okresie ostatniego tygodnia.

Koronawirus zanegował wzrosty cen przelotów w tanich liniach

Instytut Traveldata przedstawia sytuację w zakresie cen przelotów na kierunkach turystycznych w liniach Ryanair i Wizzair według schematu jaki prezentujemy od stycznia 2018 roku. Dla sezonu letniego jest ona - podobnie jak dla zimowego - prezentowana na bieżąco raz na dwa tygodnie w postaci wykresów z dodatkowym krótkim komentarzem dotyczącym ważniejszych kierunków.

Na wykresach grubsza linia oznacza średnie ceny przelotów w wysokim sezonie letnim w obecnym roku turystycznym (czyli 2019/20), natomiast cienka linia przedstawia przebieg cen z w kolejnych tygodniach i miesiącach poprzedniego sezonu (czyli 2018/19). Wraz z upływem czasu są do niej odnoszone ceny tego sezonu reprezentowane przez linię grubszą z zielonymi lub czerwonymi polami tak jak było to czynione dotychczas. Zielone pole pomiędzy liniami oznacza spadek średnich cen rok do roku, a czerwone ich wzrost.

Na wykresach zostały uwzględnione jedynie te rejsy (51 połączeń w Ryanair i 23 w Wizzair), które występowały w obu wymienionych sezonach jednocześnie. Przebieg zmian cen w liniach Ryanair przedstawiają poniższe wykresy.





Dla kierunków kanaryjskich (obecnie jedynie Teneryfa z Warszawy i z Wrocławia) widoczny jest od października do początku grudnia, nieduży, "pełzający" wzrost cen, który wyraźnie przyspieszył dopiero z początkiem grudnia, z tym że w okresie ostatnich dwóch tygodniach ceny przelotów wyraźnie spadły, co może mieć już związek z obawami przed występowaniem koronawirusa na tym kierunku. Tym niemniej ceny od czterech miesięcy pozostają na poziomie wyraźne wyższym niż przed rokiem, co jest prawdopodobnie rynkową konsekwencją zmniejszenia podaży miejsc na tym kierunku.

Średnie ceny pozostałych połączeń pozostają w okresie ostatnich 5 miesięcy na stosunkowo stabilnym poziomie. W październiku były one zbliżone do cen sprzed roku, zaś od listopada stały się już od ich wyraźnie wyższe lecz przed czterema tygodniami ostatnim różnica ta uległa zdecydowanemu zmniejszeniu. Wyraźnie bardziej płaskie kształtowanie się tegorocznych cen niż w sezonie poprzednim może mieć związek ze stopniowym powiększaniem podaży miejsc w samolotach będącej skutkiem uzupełniania siatki połączeń lub dodawania kolejnych rejsów do już funkcjonujące ich siatki, co hamowało potencjalny wzrost cen przelotów na wielu kierunkach.

Wnioski takie zdają się potwierdzać znacznie słabsze tendencje cenowe na połączeniach z Krakowa, gdyż w ostatnich miesiącach linie Ryanair większość nowych przelotów uruchamiały właśnie z kierunków południowych, czyli z Krakowa i Katowic.

W relacji z sezonem ubiegłym zdecydowanie najbardziej wzrosły ceny przelotów do Grecji i do Włoch - o średnio 111 i 76 złotych, zaś mniejsze wzrosty wystąpiły na kierunkach hiszpańskich i do Bułgarii - o średnio 44 i 16 złotych. Jedyne spadki, ale za to głębokie wystąpiły na kierunkach portugalskich - o 266 złotych.

Przebieg zmian cen w liniach Wizzair przedstawiają poniższe wykresy.





Kierunki kanaryjskie reprezentowane są obecnie przez cztery rejsy tygodniowo na Teneryfę - dwa z Katowic i dwa z Warszawy (od 2 czerwca 2020) oraz jeden na Fuerteventurę z Katowic. W przypadku połączenia z Warszawy na Teneryfę nie ma jeszcze możliwości porównania cen rok do roku, natomiast od dwóch zestawień jest już uwzględniane połączenie na Fuerteventurę. Ponieważ jest ono droższe niż na Teneryfę skutkuje to podwyższeniem średniej ceny przelotów na Wyspy Kanaryjskie zarówno w tym, jak i w poprzednim sezonie.

Ceny przelotów na tym kierunku długo utrzymywały lekko spadkowy i rozsądny poziom, co zdecydowanie różniło obecną sytuację od tej sprzed roku, po czym nastąpił dość intensywny 8-tygodniowy wzrost, ale w ostatnich dwóch tygodniach ceny jednak nieco spadły podobnie jak w liniach Ryanair. W poprzednim sezonie rejsy były w tym czasie nadzwyczaj kosztowne (duże zielone pole), co mogło jednak być spowodowane rezerwacją relatywnie dużych bloków miejsc w samolotach przez niektóre krajowe biura podróży.

Na pozostałych kierunkach turystycznych wzrost średnich cen po okresie niezbyt dużych wahań przez okres ośmiu tygodni wyraźnie przyspieszył, po czym w ostatnim dwutygodniowym okresie średnia cen przelotów spadła. Przez dwa lata z rzędu ceny poruszały się dość ściśle według trajektorii obrazowanej na wykresie przez cienką linię. W tym sezonie ceny były początkowo wyraźnie wyższe od ubiegłorocznych, ale różnica ta ulegała stopniowo zmniejszeniu i w poprzednim zestawieniu ceny stały się już niższe od ubiegłorocznych.

Ostatni spadek cen spowodował, że ich przebieg oderwał się już dość wyraźnie od trajektorii ubiegłorocznej, co obrazuje znaczących rozmiarów zielone pole. Jedną z przyczyn dość umiarkowanego wzrostu tegorocznych cen wobec ich dużej dynamiki sprzed roku może być sytuacja, w której przewoźnik stopniowo zwiększał oferowanie często drogą zwiększania liczby rejsów na funkcjonujących już kierunkach turystycznych. W ostatnim okresie dwutygodniowym dominujące znaczenie mogą już mieć obawy związane z rozpowszechnianiem się epidemii koronawirusa.

W relacji z poprzednim sezonem ponownie najbardziej obniżyły się ceny przelotów do Hiszpanii, Włoch i Grecji - o średnio 487, 348 i 322 złote. Znaczna zniżka cen na kierunkach hiszpańskich ma w dużej mierze związek z wysokim spadkiem cen rejsów na Teneryfę i Fuerteventurę z Katowic (na innych kierunkach hiszpańskich ceny spadły średnio 223 złote). Mniejsze roczne spadki cen odnotowano w Portugalii - o 118 złotych, zaś w Bułgarii wzrosły one o średnio 177 złotych.

Widoczny w okresie od grudnia wzrost cen został, zwłaszcza po 21 lutego, zanegowany przez gwałtowny wzrost obaw przed zagrożenie epidemią koronawirusa w Europie, w szczególności we Włoszech, które są ważnym kierunkiem dla tanich przewoźników, a zwłaszcza dla linii Ryanair.
Wpływ koronawirusa na pasażerski ruch lotniczy, ceny i modyfikację siatki połączeń jest na tyle poważny, że znacząco zmieni on koniunkturę i wiele dotychczasowych trendów w branży w okresie najbliższych tygodni. Z tego względu obecne dane traktować można jako odzwierciedlające sytuację w odchodzącym już w przeszłość okresie przed dostosowaniami do nowej sytuacji.

Zdecydowanie więcej o sytuacji i zmianach w tym obszarze będzie można powiedzieć w materiale za dwa tygodnie, który będzie bazował na danych odnośnie siatki połączeń i cen przelotów z 12 marca tego roku.