LOT - kandydat na kolejny głośny upadek?

Jeśli nie dojdzie do szybkiej prywatyzacji LOT-u, rząd będzie odpowiedzialny za upadek firmy, a co za tym idzie likwidację 3,5 tys. miejsc pracy. Prywatyzacja będzie możliwa tylko przy podjęciu odważnych, politycznych decyzji - ocenia Gazeta Wyborcza.

Obecnie LOT nie posiada żadnego własnego boeinga. W celu pokrycia strat, firma sprzedała wszystkie 16 amerykańskie maszyny, które wcześniej spłaciła do zera. Obecnie cały czas je wykorzystuje i płaci nabywcom raty leasingowe.

Na koniec ubiegłego roku Grupa LOT miała w bankach ponad 1 mld złotych zobowiązań. Na ich zabezpieczenie spółka zastawiła większość swoich nieruchomości. Obecnie, aby poprawić swoje wyniki finansowe, LOT postanowił sprzedać otrzymane od skarbu państwa akcje Pekao SA i France Telecom o wartości 778 mln zł. We wtorek, 7 listopada walne zgromadzenie akcjonariuszy ma podjąć decyzję o ich uwolnieniu. Zadecydują też o przyjęciu bądź odrzuceniu strategii, którą przygotował zarząd. Niedawno Krzysztof Kapis, prezes LOT-u przedstawił jej zarys posłom z sejmowej komisji skarbu. Jednak został zrugany za niekompetencję.

W bieżącym roku na przewozie ponad 3 mln pasażerów Grupa LOT uzyskała stratę w wysokości 3,5 mln zł. Udział firmy w rynku zmniejszył się z 60% w 2003 roku do 33% rok w zeszłym roku i nadal spada. Minister skarbu, większościowy udziałowiec już nie uważa, że "LOT pikuje w dół", ale że "wpadł w korkociąg".

LOT cały czas traci na polskim rynku, który obecnie znajduje się w czołówce dynamiki rozwoju lotniczego na świecie. Główną przyczyną są wyższe koszty działalności w porównaniu z zyskami, a ponadto bałagan organizacyjny i brak charyzmatycznego zarządzania.

Grupa LOT posiada kapitał zakładowy w wysokości 447 mln zł. Jej większościowym udziałowcem jest skarb państwa (67,97%), 25,1% należy do syndyku masy upadłościowej SAirLines B.V., czyli dawnej linii Swiss Air, która tuż przed bankructwem zainwestowała w LOT. Natomiast pozostałymi 6,93% dysponują pracownicy.

W Grupie LOT pasażerów obsługują trzy spółki lotnicze, których działalność wzajemnie się pokrywa:
- PLL LOT - spółka-matka, która obsługuje trasy transatlantyckie i europejskie,
- EuroLot - spółka-córka PLL LOT, która obsługuje trasy krajowe i do Niemiec,
- Centralwings - spółka-córka PLL LOT, która lata do Niemiec, po Europie oraz na krajowej trasie Wrocław - Warszawa, świadczy również usługi czarterowe.

Każda firma ma swój zarząd, wielu dyrektorów z sekretarkami oraz rady nadzorcze.

W PLL LOT są 33 samoloty. W zarządzie jest prezes Krzysztof Kapis, który zarabia 16 tys. zł i cztery osoby, zarabiające po 14,4 tys. zł. W Centrum Operacyjnym, które sprawuje bezpośredni nadzór nad przewozami lotniczymi pracuje 120 osób. Personel latający stanowi 1150 osób, a personel techniczny 962 osoby. Do tego jeszcze wiele osób zatrudnionych jest w biurach.

Na firmę EuroLot składa się 13 samolotów i 280 pracowników, w tym: 105 pilotów, 107 stewardes i około 70 osób administracji. Prezes Grażyna Załęska-Stoń oraz dwóch członków zarządu zarabiają miesięcznie po 10,7 tys. zł. Firma nie jest linią lotniczą, a tylko "operatorem". Załoga oraz sprzęt latają dla PLL LOT. EuroLot nie prowadzi też sprzedaży biletów i nie ma własnej strony internetowej. Posłowie z sejmowej komisji skarbu zastanawiali się, dlaczego ta spółka-widmo istnieje. Krzysztof Kapis, prezes PLL LOT wyjaśnił, że jej istnienie przekłada się na zyski z działalności lotniczej. W 2004 roku było to 14,2 mln zł, natomiast w zeszłym 5 mln zł. Kapis tłumaczy - To dlatego, że koszty działalności EuroLOT-u są znacznie niższe niż PPL LOT.

Centralwings to dziewięć samolotów, które firma przejęła od PLL LOT oraz 335 pracowników. Pensja prezesa Macieja Kwiatkowskiego oraz dwóch członków zarządu wynosi 10,7 tys. zł. W firmie jest jeszcze czterech dyrektorów: do spraw siatki połączeń, techniczny, finansowy i do spraw marketingu, a także pięcioosobowa rada nadzorcza. W administracji pracuje 91, a resztę stanowi personel latający.

Spółka Centralwings została utworzona na początku ubiegłego roku, aby konkurować na rynku przewoźników niskokosztowych. Jednak stała się organizmem megakosztowym. W pierwszym roku działalności firma wypracowała 57 mln straty. Dotychczas linie Centralwings uruchomiły 44 trasy do siedmiu krajów. W bieżącym roku firma ma przewieźć 1,3 mln pasażerów i wypracować stratę w wysokości około 55 mln zł. Szacunki na przyszły rok przewidują przewiezienie 1,6 mln osób i kolejne straty.

Centralwings odnosi cały czas straty między innymi dlatego, że PLL LOT żąda od spółki olbrzymich kwot za poddzierżawę boeingów. Część tej kwoty PLL LOT przeznacza na zapłatę firmom leasingowym, a resztę na opłacenie własnych zobowiązań.

PLL LOT zabiera od Centralwings jej bieżące środki obrotowe, a jednocześnie robi wszystko, aby nie dopuścić do jej bankructwa. Pod koniec ubiegłego roku PLL LOT kazał wypuścić Centralwingsowi, którego kapitał założycielski wynosi tylko 5 mln zł, obligacje na prawie 50 mln zł. Aby utrzymać spółkę przy życiu, PLL LOT natychmiast te obligacje odkupił.

W Grupie LOT mówią, że spółka Centralwings, która słynie z wysokich kosztów promocji ma jedno zadanie, czyli wypromowanie marki, którą w przyszłości Grupa LOT odsprzeda jako "znaną i rozpoznawalną".

Oprócz trzech spółek przewozowych, Grupa LOT posiada też kilkanaście innych, w których w sumie pracuje 3,5 tys. osób. Przychody składają się z różnych elementów. Z rocznych raportów wynika, że w 2004 roku Grupa LOT wypracowała 31 mln zysku dzięki obniżce kursu dolara z 3,9 zł do 3 zł. Dzięki temu w kasie firmy zostało 72,5 mln zł, co pozwoliło na wykazanie zysków. Dodatkowo mówi się, że najlepszą inwestycją LOT-u jest hotel Marriott w Warszawie. W 2004 roku jego prowadzenie przyniosło 25 mln zł zysku netto, a w zeszłym roku następne miliony.